Umowa o dzieło
Zgodnie z treścią art. 627 KC, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło należy zatem do umów rezultatu, tym samym najważniejszy w niej jest efekt stworzony przez stronę zobowiązaną do stworzenia jakiegoś przedmiotu czy świadczenia określonej usługi. Podobne stanowisko wyraził sąd apelacyjny w Łodzi, który podkreśla, iż Istotą umowy o dzieło, w rozumieniu art. 627 KC, jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej (por wyrok sądu apelacyjnego w Łodzi z 22.01.2013 r. sygn. akt III AUa 888/12).
Mając na względzie różne możliwe sytuacje, polski ustawodawca przewidział, że w trakcie realizacji umowy o dzieło mogą pojawić się różne sytuacje, które doprowadzą do wadliwości zamawianego towaru czy usługi. Tym samym w KC możemy odnaleźć zapisy regulujące kwestię odpowiedzialności za wadliwe wykonanie umowy o dzieło.
Wadliwe wykonanie dzieła
Jak stanowi art. 636 KC, jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła. Mając powyższe na uwadze, powinniśmy każdorazowo pamiętać o regularnych kontrolach pracy przyjmującego zamówienie – tak, aby na bieżąco sprawdzać poprawność wykonywanego dzieła. Pamiętajmy przy tym, że niewykonanie zobowiązania zachodzi wówczas, gdy w zachowaniu dłużnika nie występuje nic, co odpowiadałoby spełnieniu świadczenia, natomiast nienależyte wykonanie zobowiązania ma miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany.
Usunięcie wad
Jeżeli jednak dzieło okaże się wadliwe, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów. Gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić, jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku. To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego. Powyższa reguła ma zatem zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy dzieło zostało oddane zgodnie, pod względem przedmiotowym, z treścią zawartej umowy, natomiast dotknięte jest wadami.
Wierzyciel, zgodnie z art. 637 KC w związku z art. 656 KC, z tytułu rękojmi posiada uprawnienie do domagania się usunięcia wad, do odstąpienia od umowy lub żądania obniżenia wynagrodzenia. Wybór uprawnienia należy wyłącznie do niego, a w toku procesu o zapłatę wynagrodzenia wykonawcy do pozwanego. Wybór jednego z uprawnień wyklucza skuteczne podniesienie zarzutu skorzystania z innego uprawnienia i determinuje tym samym kierunek obrony przeciwko żądaniu pozwu, który podlega ocenie sądu.
Na zakończenie warto przytoczyć zdanie Sądu Najwyższego, który zauważa, że w przypadku wystąpienia wadliwości dzieła wykonawca dzieła musi być wezwany do zmiany sposobu wykonania dzieła oraz zamawiający musi mu w tym celu wskazać termin odpowiedni dla dokonania tych zmian, aby zamawiający mógł skutecznie odstąpić od umowy o dzieło.
Podstawa prawna:
[art. 627, art. 636, art. 637, art. 656 k.c. (Dz.U. z 2014 r. Nr 121 j.t.)]
