W zakresie proponowanych zmian na uwagę zasługują w szczególności: obniżenie minimalnego kapitału zakładowego spółki z o.o. do 1 zł, wprowadzenie podtypu spółki z o.o., przewidującego dopuszczalność tworzenia udziałów bez oznaczonej w umowie spółki wartości nominalnej (udziały beznominałowe), obowiązek tworzenia przez spółkę z o.o. Kapitału zapasowego jako rezerwy na pokrycie przyszłych strat oraz wprowadzenie „testu wypłacalności” spółki jako przesłanki wypłaty dywidendy lub innych świadczeń na rzecz wspólników.
Nowy instrument ochrony wierzycieli, jakim ma być test wypłacalności, ma polegać na tym, że każda wypłata na rzecz wspólników pod tytułem korporacyjnym wymagać będzie złożenia przez zarząd oświadczenia, że spełnienie świadczenia przez spółkę nie doprowadzi do utraty przez nią zdolności do wykonywania zobowiązań, w toku zwykłej działalności, na przestrzeni jednego roku. W konsekwencji czego spółka tylko wtedy będzie mogła wypłacić dywidendę (bądź spełnić inne świadczenie ze stosunku korporacyjnego) na rzecz wspólników, gdy zarząd wystawi oświadczenie o wypłacalności stwierdzające, że po dokonaniu wypłaty spółka nie utraci w ciągu następnego roku zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań.
Projekt nowelizacji KSH przewiduje, że uchwała zarządu zawierająca opinię o dopuszczalności wypłat na rzecz wspólników składana będzie do KRS, a sam test wypłacalności ma dotyczyć obu podtypów spółki z o.o. – nominałowego i beznominałowego.
W środowisku prawniczym proponowane zmiany w zakresie wprowadzenia instrumentu ochrony wierzycieli jakim jest test wypłacalności spotkały się z negatywnym przyjęciem. Liczne grono praktyków krytycznie odniosło się do instytucji testu wypłacalności argumentując, iż test wypłacalności będzie narzędziem bezużytecznym, w szczególności, iż ustawa nie przewiduje dodatkowych sankcji dla członków zarządu za złożenie oświadczenia o wypłacalności w sytuacji, gdy nie jest ono zgodne ze stanem rzeczywistym. W tym aspekcie zaprezentowane przez ustawodawcę rozwiązania już na pierwszy rzut oka zawierają szereg ułomności. Wskazać należy również, iż ewidentną słabością testu wypłacalności jest to, że dotyczy on wypłat dokonywanych przez spółkę na rzecz wspólników, a pomijane są liczne sposoby optymalizacji podatkowej, które umożliwiają wspólnikom wyprowadzanie środków finansowych ze spółki.
Na dzień dzisiejszy projektowana zmiana nie wydaje się, żeby przyniosła większe zabezpieczenie dla wierzycieli, a może się okazać, iż będzie kolejną sformalizowaną procedurą, utrudniającą życie przedsiębiorcom.
Oprócz testu wypłacalności projektodawca wprowadza celem wzmocnienia ochrony wierzycieli obowiązek tworzenia przez spółki z o.o. kapitału zapasowego jako rezerwy na pokrycie przyszłych strat na wzór analogicznego nakazu istniejącego w spółce akcyjnej. Zgodnie z projektem spółki zobowiązane będą do odkładania na kapitał zapasowy 10% zysków osiągniętych w danym roku obrotowym, aż do osiągnięcia wysokości wynoszącej 5% sumy zobowiązań, lecz nie mniej niż 50.000 zł.
Kolejnym założeniem projektodawcy jest wprowadzenie kapitału zakładowego w spółkach z o.o. jako fakultatywnego (przy okazji obniżając minimalną wysokość tego kapitału do złotówki) umożliwiając jednocześnie tworzenie spółek bez takiego kapitału, w oparciu o udziały beznominałowego. Zgodnie z założeniami projektu wkłady na pokrycie udziałów beznominałowych będą zasilać kapitał udziałowy, będący nową pozycję bilansową kapitału własnego spółki z o.o. Kapitał ten kwalifikowany będzie jako kapitał podstawowy spółki w rozumieniu ustawy o rachunkowości.
Powyższa zmiana ma na celu uelastycznienie struktury majątkowej spółki z o.o. oraz umożliwienie przedsiębiorcom łatwiejszą restrukturyzację.
