Określenie minimalnego poziomu wynagrodzenia dla pracowników samorządowych, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie umowy o pracę, wynika z przyjętej zasady decentralizacji. Maksymalne stawki wynagrodzeń dla tej grupy pracowników samorządowych określi pracodawca w drodze regulaminu wynagrodzeń. Również w regulaminie pracodawca będzie mógł określić wysokość dodatku funkcyjnego, przyznać ewentualnie inne dodatki, takie jak np. dodatek specjalny za okresowe zwiększenie obowiązków służbowych lub powierzenie dodatkowych zadań, dodatek za warunki pracy lub charakter pracy, dodatek za znajomość języka pomocniczego obowiązującego na terenie gminy, dodatek z pracę w porze nocnej oraz warunki otrzymywania przez pracowników samorządowych nagród i premii – w tym również zasady tworzenia funduszu nagród i premii oraz ewentualnie ich wysokość.
W przypadku pracowników, których stosunek pracy powstał w wyniku wyboru lub powołania – zgodnie z Kodeksem pracy nie może być wydany regulamin wynagradzania, dlatego wprost w rozporządzeniu określa się stawki wynagrodzenia. Z kolei w stosunku do pracowników, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie wyboru wynagrodzenie określono w sposób „widełkowy” zgodnie z upoważnieniem ustawowym oraz z art. 8 ust. 2, 9 ust. 2 i 10 ust. 2 ustawy oraz maksymalny poziom dodatku funkcyjnego. Natomiast w stosunku do pracowników, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie powołania określono maksymalny poziom wynagrodzenia, jaki można im przyznać oraz maksymalny poziom dodatku funkcyjnego pozostawiając ich dookreślenie kierownikowi jednostki. Również kierownik jednostki może przyznać takiemu pracownikowi nagrodę za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej.
Określony w załączniku nr 1 minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego jest analogiczny jak dotychczas obowiązujące w urzędach samorządowych minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego. Jedynie, co do stanowiska sekretarza zdecydowano na podwyższenie wysokości minimalnego wynagrodzenia o jedną kategorię zaszeregowania w stosunku do stanu obecnego. Wynika to z ugruntowania pozycji sekretarza oraz nowej roli jaką się mu przypisuje, jak również z wymagań jakie musi spełniać osoba zatrudniona na stanowisku sekretarza.
Nieco odmienne uregulowanie minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego zaproponowano w odniesieniu do pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego, co wynika z obecnego systemu ustalania wynagradzania w jednostkach samorządu terytorialnego. Dotychczasowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego określa warunki wynagradzania pracowników wielu samorządowych jednostek prowadzących zróżnicowaną działalność i będących w różnej kondycji finansowej. Rada Ministrów określając zasady wynagradzania pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego przyjęła, iż poszczególni pracodawcy będą samodzielnie ustalać tabelę miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego, na podstawie tabeli punktowych rozpiętości, a także najniższego wynagrodzenia zasadniczego ustalonego przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego i wartości jednego punktu ustalonego przez pracodawcę w porozumieniu z wymienionym organem.
Finansowanie wydatków na wynagrodzenia pracowników samorządowych następuje w ramach środków przewidzianych na ten cel w budżetach jednostek samorządu terytorialnego. Najniższe wynagrodzenie zasadnicze i wartość jednego punktu w złotych powinny być, zatem oszacowane stosownie do możliwości finansowych danego pracodawcy. W obowiązującym stanie prawnym wartości najniższego wynagrodzenia zasadniczego i jednego punktu stanowiące podstawę ustalenia tych tabel są bardzo zróżnicowane. Zważywszy na możliwe obligatoryjne skutki finansowe, trudności bądź też brak środków na sfinansowanie minimalnych stawek na poziomie mającym aktualnie zastosowanie do pracowników zatrudnionych w urzędach samorządowych, zaproponowano odrębną tabelę minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Jeżeli pozwala na to sytuacja finansowa danego pracodawcy nie ma przeszkód, aby ustalił on znacznie wyższy poziom minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w regulaminie wynagradzania. Proponowane wysokości stawek ustalono biorąc pod uwagę opinię Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz uwagi uzyskane w toku konsultacji społecznych. Tabela maksymalnych stawek dodatku funkcyjnego określona w załączniku nr 2 do projektu jest analogiczna, jak dotychczas obowiązująca dla pracowników zatrudnionych w urzędach samorządowych.
Wysokość dodatku specjalnego dla wójta (burmistrza prezydenta miasta), starosty oraz marszałka województwa określono jako kwotę wynoszącą, co najmniej 20 % i nieprzekraczającą 40 % łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, a w urzędach miasta stołecznego Warszawy, miast (miast na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców – w kwocie nieprzekraczającej 50% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, czyli co do zasady nie zostało to zmienione w stosunku do obecnie obowiązujących zasad. W rozporządzeniu przewidziano również, tak jak to miało miejsce dotychczas, możliwość przyznania pracownikom samorządowym, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie umowy o pracę, dodatkowego wynagrodzenia „prowizyjnego”.
Ponadto nie zmieniono w stosunku do obecnie obowiązujących zasad i sposobu wypłacania nagrody jubileuszowej, jednorazowej odprawy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, dodatku za wieloletnią pracę. W szczególności, iż co do zasady określa to art. 38 ustawy o pracownikach samorządowych, w którym wskazuje się okresy po przepracowaniu których nagroda jubileuszowa przysługuje oraz odpowiednio jej wysokość oraz wysokość jednorazowej odprawy, w związku przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, jak również sposób obliczania tych świadczeń. W tym miejscu należy wskazać, iż pracodawca samorządowy, może w regulaminie wynagradzania przewidzieć możliwość zaliczania do stażu pracy uprawniającego do nabycie nagrody jubileuszowej lub odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy w stosunku do kierowniczych stanowisk urzędniczych okresu prowadzenia działalności gospodarczej.
