W dniach 15 października 2009 r. i 23 listopada 2009 r. Zakłady Dziewiarskie M. S.A.będące akcjonariuszem GPPI S.A. posiadającym 53,37% ogólnej liczby głosów złożyły wniosek o nałożenie na członków zarządu GPPI S.A. Piotra P. i Waldemara S. grzywny na podstawie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. w kwocie 20.000 zł. W opinii wnioskującego uczestnika postępowania, zarząd GPPI S.A. zaniechał dokonania ogłoszenia w trybie art. 402[1] § 1 k.s.h. o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki GPPI S.A. w trybie art. 399 § 3 k.s.h., co wywołało skutek w postaci nie zwołania zgromadzenia. Postanowieniem referendarz sądowy umorzył postępowanie w sprawie uznając, iż przepis art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. należy interpretować ściśle i w związku z tym nie znajduje on zastosowania w niniejszej sprawie.
Postanowienie to zaskarżyły Zakłady Dziewiarskie M. S.A. Następnie postanowieniem Sąd Rejonowy postanowieniem umorzył postępowanie o nałożenie na członków zarządu spółki GPPI S.A. Piotra P. i Waldemara S. grzywny na podstawie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. Sąd Okręgowy wskazał, że zagadnienie prawne przedstawione w sentencji postanowienia powstało na tle uregulowania art. 402[1] § 1 k.s.h. i art. 399 § 3 k.s.h., a także art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. Zgodnie z brzmieniem pierwszego z powołanych przepisów „walne zgromadzenie spółki publicznej zwołuje się przez ogłoszenie dokonywane na stronie internetowej spółki oraz w sposób określony dla przekazywania informacji bieżących zgodnie z przepisami o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych”. Natomiast art. 399 § 3 k.s.h. stanowi, iż „akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w spółce mogą zwołać nadzwyczajne walne zgromadzenie. Akcjonariusze wyznaczają przewodniczącego tego zgromadzenia”. Art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. stanowi zaś iż „kto, będąc członkiem zarządu spółki handlowej, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd nie zwołuje zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, podlega grzywnie do 20.000 złotych”.
Na tle wskazanych uregulowań prawnych powstaje zatem pytanie, czy skorzystanie przez akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w spółce z możliwości zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, przy jednoczesnym obowiązku w przypadku spółki publicznej, zwołania tego zgromadzenia w trybie art. 4021 § 1 k.s.h., będzie stanowiło w aspekcie czynności materialno-technicznych, tj. umieszczenia stosownego ogłoszenia na stronie internetowej spółki obowiązek zarządu, którego nie wykonanie rodziłoby odpowiedzialność członków zarządu na podstawie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. W praktyce administrowanie stroną internetową spółki jest pozostawione dyspozycji zarządu i poszczególni akcjonariusze nie mają możliwości samodzielnie umieścić stosownego ogłoszenia o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia na takiej stronie. W sytuacji zatem odmowy przez zarząd umieszczenia stosownego ogłoszenia na stronie internetowej powstaje istotna wątpliwość w jaki sposób akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w spółce, mogą wykonać swoje uprawnienie. O ile bowiem ogłoszenie o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia spełnia wymogi określone w art. 4022 k.s.h., to czy jest możliwa odmowa wykonania zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia przez zarząd w aspekcie czynności technicznej w postaci umieszczenia ogłoszenia na stronie internetowej, czy też wykonanie tej czynności jest faktycznie obowiązkiem zarządu, którego nie wykonanie może skutkować odpowiedzialnością członków zarządu w myśl art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h.
Na tle powyższego stanu prawnego, kwestią budzącą istotne wątpliwości prawne jest zatem pytanie, czy odmowa zamieszczenia przez zarząd ogłoszenia, o którym mowa w art. 4021 k.s.h. w przedmiocie ogłoszenia zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki publicznej podjętego przez jej akcjonariuszy na podstawie art. 399 § 3 k.s.h. oznacza nie zwołanie przez zarząd wbrew obowiązkowi zgromadzenia wspólników w rozumieniu art. 594 § 3 k.s.h?
Sąd Najwyższy podjął uchwałę:
Odmowa zamieszczenia przez zarząd ogłoszenia, o którym mowa w art. 4021 k.s.h., gdy z inicjatywą zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki publicznej występują akcjonariusze, na podstawie art. 399 § 3 k.s.h., oznacza niezwołanie przez zarząd walnego zgromadzenia, w rozumieniu art. 594 § 3 k.s.h.
Sąd Najwyższy podkreślił, iż w aktualnie obowiązującym stanie prawnym zwołanie walnego zgromadzenia spółki publicznej, gdy z inicjatywą jego zwołania występują akcjonariusze lub akcjonariusz reprezentujący co najmniej połowę ogółu głosów w spółce wymaga dopełnienia dwóch czynności. Po pierwsze, akcjonariusze ci muszą wyrazić wolę zwołania walnego zgromadzenia. Będzie to bądź oświadczeni woli akcjonariusza większościowego lub gdy akcjonariuszy jest kilku ich wspólne oświadczenie. Po drugie taka inicjatywa zwołania walnego zgromadzenia musi zostać umieszczona na stronie internetowej spółki, zgodnie z wymogami określonymi w art. 402[1] i 402[2] k.s.h.
Dysponentem strony internetowej spółki jest jej zarząd, który dokonuje zamieszczania na tej stronie ogłoszeń. Wobec tego należy stwierdzić, że zwołanie walnego zgromadzeni w spółce publicznej, gdy z inicjatywą jego zwołania występują akcjonariusz lub akcjonariusze większościowi, zależy zarówno od inicjatywy tych wspólników, jak i od zachowania zarządu. Jeśli bowiem zarząd odmówi zmieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej zgromadzenie nie zostanie zwołane. Zarząd, który jest zobligowany, zgodnie z art. 402[2] i 402[3] k.s.h., do czuwania nad prowadzeniem strony internetowej spółki i umieszczania na niej ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia powinien współdziałać z akcjonariuszami większościowymi jako inicjatorami zwołania walnego zgromadzenia, tak aby ogłoszenie o zwołaniu odpowiadało wymogom przewidzianym w art. 402[2] k.s.h. Jednakże zarząd nie może odmówić zmieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej spółki, gdyż to nie on decyduje o jego zwołaniu lecz akcjonariusze większościowi. Mając na uwadze wnioski wynikające z analizowanych przepisów, regulujących zwoływanie walnego zgromadzenia w spółce publicznej należy uznać, że członkowie zarządu, którzy odmawiają umieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej spółki, w istocie niezwołują takiego zgromadzenia, wbrew obowiązkowi ciążącemu na nich. Gdy otrzymują oni żądanie akcjonariuszy większościowych, uprawnionych do zwołania walnego zgromadzenia powinni umieścić stosowne ogłoszeni o zwołaniu tego zgromadzenia na stronie internetowej spółki. Odmowa umieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej jest wiec odmową zwołania takiego zgromadzenia. Takie zachowanie członków zarządu należy wobec tego kwalifikować jako mieszczące się w dyspozycji art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. Członkowie zarządu muszą się więc liczyć, że może im za to grozić grzywna do 20 tys. zł.
To, że wprost w powołanym przepisie nie zostało przewidziane, że niezamieszczenie ogłoszenia na stronie internetowej jest zagrożone grzywną nie może mieć decydującego znaczenia. Skoro bowiem, zgodnie z art. 4021 k.s.h. walne zgromadzenie spółki publicznej zwołuje się przez ogłoszenie dokonywane na stronie internetowej spółki, a dysponentem tej strony jest zarząd, to gdy z inicjatywą zwołania zgromadzenia występują akcjonariusze większościowi, zarząd ma obowiązek umieścić stosowne ogłoszenie na stronie internetowej spółki. Gdyby uznać, że członkowie zarządu nie mają takiego obowiązku uprawnienie akcjonariuszy większościowych, o którym mowa w art. 399 § 3 k.s.h. byłoby pozorne. Uznanie, że członkowie zarządu mają obowiązek umieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej, gdy z inicjatywą występują akcjonariusze większościowi, prowadzi do wniosku, że odmowa umieszczenia takiego ogłoszenia jest równoznaczna z niewypełnieniem obowiązku zwołania walnego zgromadzenia. W konsekwencji takie zachowani podpada pod art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. i jest zagrożoną przewidzianą w tym przepisie sankcją.
