Terminy
W przypadku podatku dochodowego terminem powstania nadpłaty w tym podatku jest dzień złożenia zeznania rocznego. Zasadą jest zaliczenie nadpłaty podatku wraz z jej oprocentowaniem na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami oraz na poczet bieżących zobowiązań podatkowych. Zaliczenie następuje wówczas z urzędu a urząd skarbowy wydaje stosowne postanowienie. Na to postanowienie podatnikowi przysługuje zażalenie W przypadku braku bieżących zobowiązań lub zaległości podatkowych nadpłacony podatek podlega zwrotowi z urzędu chyba, że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty, w całości lub w części, na poczet jego przyszłych zobowiązań podatkowych. Jeżeli wysokość nadpłaty nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (czyli kwoty 8,80 zł) nadpłata podlega z urzędu zaliczeniu na poczet bieżących zobowiązań lub zaległości podatkowych a w razie ich braku na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o jej zwrot. Zwrot nadpłaconego podatku dochodowego musi nastąpić w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania rocznego w urzędzie skarbowym. Powyższa zasada ma zastosowanie do zeznań rzetelnych, wypełnionych zgodnie z ustalonymi wymaganiami i nie zawierających błędów i oczywistych pomyłek. Termin zwrotu nadpłaty ulega odpowiedniemu przesunięciu, gdy zwrot nadpłaty nie może być dokonany z winy podatnika, a zwłaszcza gdy:
- zeznanie, zawierające błędy lub oczywiste omyłki bądź wypełnione niezgodnie z ustalonymi unormowaniami, wymaga skorygowania,
- wystąpią wątpliwości co do poprawności złożonego zeznania i konieczne jest wezwanie podatnika w wyznaczonym terminie do udzielenia wyjaśnień lub uzupełnienia zeznania,
- podatnik nie podał lub błędnie podał dane identyfikacyjne lub adres, uniemożliwiając dokonanie zwrotu.
W przypadku skorygowania deklaracji z urzędu, nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia upływu terminu do wniesienia sprzeciwu, natomiast w przypadku skorygowania deklaracji przez podatnika, w terminie 3 miesięcy od dnia skorygowania deklaracji.
Formy zwrotu
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i zobowiązani do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów rozliczają się z urzędem skarbowym w formie bankowych rozliczeń bezgotówkowych. Osobom fizycznym rozliczającymi się z podatku dochodowego przysługuje prawo wyboru formy zwrotu nadpłaty podatku a organy podatkowe są takim wyborem związane. Zwrot nadpłaty może więc nastąpić:
- na wskazany rachunek bankowy podatnika zobowiązanego do posiadania rachunku bankowego – za dzień zapłaty uznaje się wówczas dzień obciążenia rachunku bankowego urzędu skarbowego na podstawie polecenia przelewu,
- na wskazany rachunek bankowy podatnika, który nie jest zobowiązany do jego posiadania ale zażądał zwrotu nadpłaty na ten właśnie rachunek bankowy – w tym przypadku również dniem zapłaty jest dzień obciążenia rachunku bankowego urzędu skarbowego na podstawie polecenia przelewu,
- w gotówce, w przypadku gdy podatnik nie jest zobowiązany do posiadania rachunku bankowego.
Zwrot nadpłaty w gotówce obejmuje zarówno przekaz pocztowy, jak i wypłatę nadpłaty bezpośrednio w kasie urzędu skarbowego, czy banku lub innej instytucji, z którą urząd skarbowy łączy umowa o obsługę kasową. Jeżeli jednak wysokość nadpłaty nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym tj. 8,80 zł, zwrot nadpłaty następuje wyłącznie w kasie. W takim przypadku podatnik jest zobowiązany stawić się w wyznaczonym przez urząd miejscu i czasie oraz odebrać przedmiotową kwotę. W przypadku wypłaty gotówkowej dniem zapłaty będzie dzień złożenia przekazu pocztowego albo dzień wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy w kasie, czy pozostawienia tam jej do dyspozycji podatnika.
Koszty
Podatnik nie ponosi kosztów przelewu bankowego, obciążany jest natomiast kosztami zwrotu nadpłaty w drodze przekazu pocztowego. Wówczas koszty te pomniejszają kwotę zwracanej nadpłaty. Nadpłata wynikająca z korekty zeznania rocznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest z kolei pomniejszana o kwotę odpowiadającą nadwyżce kwoty przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego ponad zaokrągloną w dół do pełnych dziesiątek groszy kwotę 1% podatku należnego wynikającego z tej korekty.
Opóźnienie
Jeżeli jednak urząd skarbowy nie dokona zwrotu nadpłaty w terminie 3 miesięcy, kwota nadpłaconego podatku oprocentowaniu według stawki odsetek od zaległości podatkowych. Tym samym podatnik otrzyma nadpłacony podatek powiększony o kwotę odsetek. Odsetki naliczane są już od dnia złożenia zeznania. Nawet opóźnienie w złożeniu rocznego zeznania podatkowego nie pozbawia podatnika prawa do zwrotu nadpłaconego podatku. Termin 3-miesięczny na zwrot nadpłaty liczony jest wówczas od dnia złożenia spóźnionego zeznania podatkowego.
