Zdaniem sądów pytających, w przepisie ustawy upoważniającym do wydania zaskarżonego rozporządzenia prawodawca umocował właściwego ministra wyłącznie do określenia „innych wymaganych dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków”. Jednakże co zostało podkreślone, przepis ten nie upoważnił właściwego ministra do wyznaczenia jakiegokolwiek terminu, a tym bardziej do ograniczania terminem końcowym wniosku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego. Tym samym, poprzez uzależnienie skorzystania ze świadczenia ustawy zasiłkowej od zachowania nieznanego ustawie terminu, minister miał wykroczyć poza granice ustawowej delegacji i samodzielnie dokonać regulacji godzącej w prawa ubezpieczonych.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził wczoraj, że w myśl regulacji zawartych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek macierzyński przysługuje „przez okres”, a zatem w trakcie okresu zasiłkowego, którym jest w przypadku pracowników – właściwy urlop, a w przypadku innych ubezpieczonych – okres równoważny temu urlopowi. Przy czym okres ten ma korespondować zasadniczo z okresem faktycznego korzystania z zasiłku przez wnioskodawców.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego przejdź do formularza »
W opinii Trybunału Konstytucyjnego, korzystanie z zasiłku macierzyńskiego w okresie zasiłkowym pracownikom gwarantują przepisy kodeksu pracy, które wprost uzależniają realizację prawa do urlopu od wystąpienia ze stosownym wnioskiem podającym datę rozpoczęcia urlopu, która jest zarazem początkową datą okresu zasiłkowego. Odnosząc się z kolei do osób ubezpieczonych, które nie są pracownikami, taką gwarancję stwarza taka interpretacja przepisów ustawowych i wykonawczych, zgodnie z którą osoby te powinny składać wniosek o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego przed początkiem wskazywanego w nim okresu zasiłkowego. Wobec tego, odnosząc się do wszystkich świadczeniobiorców termin końcowy na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku musi przypadać najpóźniej w przededniu rozpoczęcia okresu, przez który zasiłek ów ma przysługiwać. W związku z powyższym, Trybunał Konstytucyjny uznał, że regulacje ustawy zasiłkowej nie różnicują w tym zakresie sytuacji ubezpieczonych w zależności od tego, czy są, czy też nie są pracownikami. Ponadto, Trybunał Konstytucyjny uznał, że skoro najpóźniejszy z możliwych do ustalenia terminów na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego wynika z przepisów ustawy, to zaskarżone przepisy rozporządzenia, określając jako graniczny w tym względzie ten najpóźniejszy termin, nie wprowadziły żadnej nowości, a jedynie doprecyzowały to, co wyraził sam ustawodawca.
W związku z tym, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
- § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w brzmieniu obowiązującym od 9 maja 2012 r. do 25 listopada 2013 r., w zakresie, w jakim określa termin do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz z art. 92 ust. 1 konstytucji,
- § 20 pkt 3 rozporządzenia powołanego w punkcie 1 w zakresie, w jakim określa termin do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy powołanej w punkcie 1 oraz z art. 92 ust. 1 konstytucji.
Podstawa prawna:
§ 18 pkt 2, § 20 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2012, poz. 444)
