Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, ustanawiając ograniczone prawo rzeczowe, które ma być wpisane w księdze wieczystej, właściciel może zastrzec pierwszeństwo przed tym prawem lub równe z tym prawem dla innego prawa. Zastrzeżenia można dokonać także po ustanowieniu prawa, za zgodą osoby, której to prawo przysługuje. Do zastrzeżenia pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.
Zmiana pierwszeństwa każdego ograniczonego prawa rzeczowego, a zatem także i wpisanej do księgi wieczystej hipoteki, jest jak najbardziej możliwa. Prawo wymaga w tym względzie zawarcia odpowiedniej umowy pomiędzy uprawnionymi podmiotami. Przedmiotem powyższej umowy powinno być dokładne określenie czyje prawo ma ustąpić pierwszeństwa, a czyje prawo takie pierwszeństwo uzyskać. Samo zawarcie umowy nie jest jednak wystarczające, ponieważ aby zmiana pierwszeństwa rzeczywiście odniosła skutek prawny – musi zostać wpisana do właściwej księgi wieczystej. To z kolei może nastąpić wyłącznie na wniosek uprawnionego podmiotu, przy czym pamiętajmy, że do wniosku należy dołączyć powyższą umowę o zmianie pierwszeństwa. Zmiana pierwszeństwa staje się bezskuteczna wraz z momentem wygaśnięcia prawa, które ustąpiło pierwszeństwa.
Jak podaje w komentarzu do Kodeksu cywilnego K. A. Dadańska, „Forma umowy o zmianę pierwszeństwa jest, co do zasady, dowolna z tym zastrzeżeniem, że jeżeli choć jedno z tych praw, których dotyczy zmiana, jest ujawnione w księdze wieczystej do wpisu zmiany pierwszeństwa wymagany jest dokument z podpisem notarialnie poświadczony. W myśl art. 32 u.k.w.h., do wpisu ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości wystarcza dokument obejmujący oświadczenie właściciela o ustanowieniu tego prawa. Do wpisu prawa osobistego lub roszczenia wystarcza dokument obejmujący oświadczenie woli właściciela o ustanowieniu tego prawa albo obejmujący zgodę na wpis roszczenia. Przepis ten stosuje się odpowiednio do wpisu przeniesienia hipoteki i ustępstwa pierwszeństwa; jednakże gdy ustępstwem pierwszeństwa mają być dotknięte prawa innej jeszcze osoby, potrzebny jest także dokument obejmujący zgodę tej osoby. Zgoda powinna być złożona w takiej formie, w jakiej powinna być zawarta umowa o zmianę pierwszeństwa. Oświadczenie woli o ustąpieniu pierwszeństwa uważa się za złożone nie tylko wtedy, gdy doszło do wiadomości drugiej strony, lecz także gdy zostało złożone w przepisanej formie w sądzie rejonowym prowadzącym księgę wieczystą”.
