Normy konstytucyjne
Zgodnie z art. 50 Konstytucji RP zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie mieszkania, pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony.
Ustawowe znamiona przestępstwa
W myśl art. 193 k.k. karze podlega ten, kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia czy ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza.
W literaturze przedmiotu dominuje pogląd, zgodnie z którym wskazane przestępstwo polega na „wdarciu się” do cudzego obiektu lub nieopuszczeniu go pomimo żądania osoby do tego uprawnionej. Osoba „wdziera się” do cudzego obiektu wówczas, gdy przedostaje się do cudzego mieszkania lub innego chronionego pomieszczenia wbrew wyrażonej w wyraźny sposób wyraźny woli dysponenta. Dysponentem może być nie tylko właściciel, ale także np. lokator wynajmujący mieszkanie (por. A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2007, wyd. 8, s. 487).
Można stwierdzić, że naruszenie miru domowego następuje tak przez działanie („wdarcie się”), jak i przez zaniechanie sprawcy (nieopuszczenie obiektu).
Sprawca
W ocenie Sądu Najwyższego znamiona przestępstwa określonego w art. 193 k.k. może zrealizować jedynie sprawca, któremu nie przysługuje na mocy obowiązujących przepisów lub istniejących między stronami relacji bądź umów prawo dostępu do obiektu będącego formalnie mieniem „cudzym” (por. uzasadnienie wyroku SN z 7 maja 2013 r., sygn. akt: III KK 388/12).
Umyślność
Bezprawne naruszenie miru domowego stanowi przestępstwo umyślne, które może być popełnione w formie zamiaru bezpośredniego, a także – wyjątkowo – w formie zamiaru ewentualnego (por. A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2007, wyd. 8, s. 488).
W myśl art. 9 § 1 k.k. czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić (zamiar bezpośredni) albo, przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi (zamiar ewentualny).
Kara
Osoba, która dopuszcza się powyższego czynu zabronionego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Podstawa prawna:
Art. 50 Ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.).
Art. 9 § 1, 193 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r., nr 88, poz. 553 ze zm.).
