W myśl art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej są jawne. Stosownie do art. 135 ust. 2 Narodowy Fundusz Zdrowia realizuje zasadę jawności umów przez zamieszczenie na swojej stronie internetowej informacji o każdej zawartej umowie, z uwzględnieniem maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej z zawartej umowy, rodzaju, liczby i ceny zakupionych świadczeń albo rodzaju zakupionych świadczeń, liczby jednostek rozliczeniowych, które wyrażają wartość świadczenia oraz cenę jednostki rozliczeniowej, a także maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej ze wszystkich zawartych umów.
Na tle przytoczonych regulacji zarysowały się w orzecznictwie dwa stanowiska. Zgodnie z pierwszym z nich, art. 135 ust. 2 ww. ustawy należy rozumieć jako przepis szczególny względem regulacji ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej. W związku z powyższym nie można udostępnić informacji niewymienionych w tym przepisie w innym trybie aniżeli wskazany w ustawie o świadczeniach. Stanowisko takie wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 stycznia 2013 r. (sygn. akt I OSK 2718/12), wskazując, iż "zakres dostępu do informacji publicznej, dotyczący umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej określony jest wyłącznie przez art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgodnie z którym umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej są jawne, a Narodowy Fundusz Zdrowia realizuje tę zasadę jawności umów przez zamieszczanie na swojej stronie internetowej informacji o każdej zawartej umowie(…)". Taką wykładnię przepisów prawa można również odnaleźć w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych (np. w wyroku WSA w Warszawie z dnia 13 lipca 2012 r. ,sygn. akt II SAB/Wa 155/12).
Odmienne stanowisko, zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 września 2011 r. (sygn. akt I OSK 1075/11), w którym NSA wskazał, że nie podziela prezentowanego w doktrynie poglądu, zgodnie z którym realizacja zasady jawności umów o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej następuje wyłącznie na zasadach określonych w art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach, a "nałożenie na NFZ obowiązku publikowania w internecie szczegółowych informacji o każdej zawartej umowie nie powoduje, iż z tej tylko przyczyny jest on zwolniony z obowiązku stosowania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w odniesieniu do innych informacji o charakterze publicznym (nieobjętych dyspozycją art. 135 ust. 2)". Ponadto, Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, iż przyjęcie odmiennego poglądu, "wprowadziłoby w istocie ograniczenie w dostępie do wszystkich informacji publicznych, które nie mieszczą się w zakresie art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, a które znajdują się w dyspozycji NFZ"’. Taki pogląd podzielił także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyroku z dnia 5 września 2012 r. (sygn. akt IV SAB/Po 52/12).
W uchwale z dnia 9 grudnia 2013 roku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że nałożony na Narodowy Fundusz Zdrowia obowiązek publikowania danych zawartych w umowach o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej nie zwalnia go z obowiązku ujawniania innych informacji publicznych. Podkreślono ponadto, że zakres informacji umieszczanych na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia nie wyczerpuje wszystkich przykładowych elementów umowy wskazanych w art. 136 ustawy o świadczeniach, takich jak np.: warunki udzielania przez świadczeniodawcę świadczeń opieki zdrowotnej.
