Rozszerzono także katalog przesłanek dopuszczających umorzenie należności po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego o przypadek, gdy dłużnik nie ma możliwości uzyskiwania dochodu na zapłacenie należności z powodu przewlekłej choroby własnej bądź członka najbliższej rodziny potwierdzonej dokumentacją lekarską, jak też o przypadek, gdy opłacenie należności pozbawiłoby dłużnika i jego rodzinę możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W szczególności chodzi o sytuację, w której dłużnik poniósł szkody spowodowane klęską uszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, wymarznięcia, powodzi, osuwisk ziemi, huraganu, pożaru, plagi gryzoni. Możliwość umarzania należności z przyczyn losowych została również uwzględniona m.in. w przepisach dotyczących należności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, opłat na KRUS i ZUS. Decyzje o umorzeniu podejmowane będą na podstawie orzeczeń wydawanych przez uprawnione do tego organy Agencji Nieruchomości Rolnych. Rozszerzono również katalog przedsiębiorców, co do których można zastosować umorzenie w sytuacji, gdy zapłata należności spowoduje, że dłużnik nie będzie dysponował środkami do prowadzenia produkcji, wprowadzono obok produkcji rolnej produkcję związaną z przetwórstwem rolno – spożywczym.
Wprowadzony został przepis §3 ust. 4 pkt 2, który jest związany z treścią art. 24 ust. 5 i 5a ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, zgodnie z którymi Agencja może przekazać nieodpłatnie nieruchomości zasobu, m.in. jednostce samorządu terytorialnego na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu zadań własnych. W przypadku przeznaczenia nieruchomości na cele inne niż określone w umowie przekazania przed upływem 10 lat od dnia przekazania – Agencji Nieruchomości Rolnych należy się zwrot aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości. Wprowadzenie tego przepisu ma na celu umożliwienie umorzenia należności Agencji w przypadkach, w których zmiana przeznaczenia nieruchomości była uzasadniona, a egzekucja należności przez Agencję spowodowałaby załamanie budżetu gminy w stopniu uniemożliwiającym realizację zadań przez samorząd.
Dodano także przepis zgodnie, z którym Agencja może odpisać należność w księgach rachunkowych z jednoczesnym przeniesieniem ich pozabilansowo na należności warunkowe z zachowaniem możliwości ich dochodzenia. Ma to na celu umożliwienie dalszego dochodzenia należności Agencji w przypadkach, w których zachodzi przypuszczenie, że w przyszłości zostanie ustalone miejsce zamieszkania lub siedziby dłużnika, bądź dłużnik odzyska płynność finansową. Dotychczasowe przepisy nakazywały w takich przypadkach umorzyć należności, co skutkowało bezpowrotną utratą należności przez Agencję.
