Spis treści
Polska członkiem Prokuratury Europejskiej
Polska już niebawem może stać się członkiem Prokuratury Europejskiej. Nowy Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Adam Bodnar złożył 13 grudnia br. wniosek do Premiera Rzeczypospolitej o przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej (EPPO). Szef rządu, po uzyskaniu opinii komisji parlamentarnych, skieruje go do Komisji Europejskiej oraz Rady Unii Europejskiej.
Udział prokuratorów z Polski w pracach Prokuratury Europejskiej pozwoli skuteczniej ścigać przestępstwa przeciwko interesom finansowym Unii Europejskiej i państw członkowskich, zatem także Polski. Jak wskazuje resort sprawiedliwości, efektywne zwalczanie nadużyć pieniężnych ograniczy zmniejszanie budżetu Unii i sprawi, że Wspólnota będzie dysponowała większymi środkami do realizowania swoich celów. Przystąpienie do Prokuratury Europejskiej wpłynie na lepszą współpracę pomiędzy wymiarem sprawiedliwości Polski i państw UE.
Struktura i działania Prokuratury Europejskiej
Prokuratura Europejska (EPPO) działa jako w pełni niezależny jeden urząd we wszystkich uczestniczących państwach UE (tzw. strefa EPPO) i łączy europejskie i krajowe działania organów ścigania. Struktura administracyjna EPPO została sfinalizowana, a faza operacyjna rozpoczęła się 1 czerwca 2021 r. EPPO składa się z dwóch poziomów: poziomu centralnego i poziomu zdecentralizowanego (krajowego).
Prokuratura Centralna
W skład centralnego szczebla EPPO, z siedzibą w Luksemburgu, wchodzą: Europejski Prokurator Generalny; 22 prokuratorów europejskich (po jednym z każdego uczestniczącego kraju UE), z których dwóch pełni funkcję zastępców Europejskiego Prokuratora Generalnego (obecnie są to prokuratorzy europejscy z Niemiec i Włoch); oraz dyrektor administracyjny. Europejski Prokurator Generalny i 22 prokuratorów europejskich tworzą kolegium EPPO. Prokuratorów europejskich i dyrektora administracyjnego wspiera w ich pracy szereg ekspertów w obszarach obejmujących wsparcie administracyjne, techniczne, operacyjne i prawno-techniczne.
Urzędy w uczestniczących państwach członkowskich
Na zdecentralizowany poziom EPPO składają się delegowani prokuratorzy europejscy (EDP) w 22 uczestniczących państwach członkowskich UE. Szczebel centralny nadzoruje prowadzone postępowania przygotowawcze oraz wnoszenie i popieranie oskarżeń przez EDP na szczeblu krajowym, którzy działają całkowicie niezależnie od swoich władz krajowych.
Prokuratura Europejska (EPPO) i jej zadania
Prokuratura Europejska działa od czerwca 2021 r. Ściga m. in. oszustwa podatkowe, pranie pieniędzy i korupcję. Obecnie należy do niej 22 z 27 państw członkowskich UE. Polskie organy ścigania współpracują już z Prokuraturą Europejską m. in. w zakresie pomocy prawnej świadczonej sądom i prokuratorom innych państw oraz w realizacji europejskiego nakazu dochodzeniowego i europejskiego nakazu aresztowania.
Zadaniem Prokuratury Europejskiej jest ściganie przestępstw popełnianych na szkodę interesów finansowych Unii Europejskiej. EPPO wszczyna więc postępowania przygotowawcze, wnosi akty oskarżenia i pełni funkcję oskarżyciela publicznego przed sądami państw członkowskich Unii Europejskiej.
Kontrola sądowa przez sądy krajowe
Czynności procesowe Prokuratury Europejskiej podlegają kontroli sądowej przez sądy krajowe. Gdy Polska przystąpi do EPPO, taką kontrolę sprawować będą więc sądy polskie. Europejski Trybunał Sprawiedliwości − w drodze orzeczeń w trybie prejudycjalnym lub kontroli sądowej aktów EPPO − posiada uprawnienia uzupełniające w celu zapewnienia spójnego stosowania prawa UE.
