Oznacza to, że zgodnie z tą uchwałą od pozwu w postępowaniu nakazowym w sprawie rozpoznawanej w postępowaniu uproszczonym pobiera się 1/4 część opłaty stałej.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, że z treści art. 19 ust. 2 u.k.s.c. wynika, że od pozwu w postępowaniu nakazowym pobiera się czwartą część należnej opłaty. Przewidziana w tym przepisie ułamkowa opłata odnoszona jest do wysokości całej opłaty – przy czym należy podkreślić, że może to być opłata stała, jako pochodna całej opłaty stałej, lub stosunkowa, jako pochodna całej opłaty stosunkowej. Natomiast art. 28 u.k.s.c. stanowi, iż w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się od pozwu opłatę stałą, której wysokość ustalona została według czterech progów w zależności od wartości przedmiotu sporu. W sytuacji, w której dana sprawa mieści się w hipotezach art. 485 i 505[1] k.p.c., przepisy obu trybów mogą być stosowane w tej sprawie.
Zgodnie z treścią art. 19 ust. 2 u.k.s.c. w brzmieniu, które obowiązywało przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 21, poz. 123 ) – od pozwu w postępowaniu nakazowym lub upominawczym podlegała pobraniu czwarta część opłaty, z wyłączeniem spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.
Omawiane uregulowanie zostało znowelizowane powołaną ustawą z dnia 14 grudnia 2006 r. Według jej obecnego brzmienia czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w postępowaniu nakazowym. Zarazem ustawodawca zrezygnował z unormowania zawartego w końcowej części ust. 2 art. 19, zawierającego wyłączenie spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Jednak dodać należy, że w art. 19 ust. 4 pozostawione zostało wymaganie uiszczenia przez pozwanego 3/4 części opłaty w razie wniesienia zarzutów, usunięto regulację nakładająca na powoda analogiczny obowiązek w razie prawidłowego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu przeciwko nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym. W ocenie Sądu Najwyższego nowelizacja art. 19 ust. 2 wskazuje, że od reguły zawartej w części wstępnej tego przepisu nie podlegają już wyłączeniu sprawy rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym. Sąd Najwyższy zauważył również, że przy przyjęciu, że należna od pozwu opłata ustalona byłaby na podstawie art. 28 u.k.s.c., suma opłat od pozwu i zarzutów przekraczałaby o trzy czwarte wysokość opłaty wynikającej z art. 28 u.k.s.c, co oznaczałoby, że opłaty sądowe w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, w której ustawa przewidziała możliwość wydania nakazu zapłaty, byłyby znacznie wyższe niż w sprawie, w której brak było możliwości wydania nakazu zapłaty.
Sąd Najwyższy wskazał też, że za wyżej zaprezentowaną tezą przemawiają wnioski, sformułowane na gruncie dyrektyw wykładni funkcjonalnej. W doktrynie i orzecznictwie wyraźnie podkreślone jest, że opłaty w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym mają charakter preferencyjny. Zamierzeniem ustawodawcy było wprowadzenie stosunkowo niskich opłat dla odformalizowania i przyspieszenia postępowania sadowego – (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., III CZP 91/06, OSNCP 2007, nr 9, poz. 127; uzasadnienie wyżej przywołanej uchwały z dnia 26 kwietnia 2007 r.). Brak dostatecznych racji dla zwiększenia wysokości opłat w kategorii tych spraw, w której ustawa przewiduje wydanie nakazu zapłaty.
