Spis treści
Czym są alimenty?
Alimentami możemy określić świadczenia dokonywane przez osoby fizyczne na rzecz innych osób fizycznych, które przybierają różną postać, przy czym zawsze powinny być regularne. Alimenty w praktyce przybierają najczęściej formę pieniędzy, aczkolwiek prawo dopuszcza w tym zakresie świadczenia w innej formie, byleby tylko wiązały się z zadośćuczynieniem obowiązkowi dostarczania środków utrzymania, a niekiedy nawet środków wychowania.
Tak naprawdę uprawnionym do alimentów może być każdy z nas, przy czym należy oczywiście spełnić właściwe warunki ustawowe. W niektórych przypadkach alimenty mogą należeć się także pełnoletnim już dzieciom. Szczegółowe zasady związane z taką sytuacja znajdują się w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Obowiązek rodzicielski
Zgodnie z art. 133 KRiO, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Pamiętajmy, że niedostatek nie musi wiązać się z sytuacją, w której wierzyciel alimentacyjny nie ma żadnych środków utrzymania, gdyż wystarczy, aby nie był on w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w zakresie utrzymania i wychowania. O osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego, przy czym. "Nie potrafi" to znaczy, że nie posiada dostatecznych środków pomimo podejmowania starań, by je pozyskać.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Łodzi z dnia 23 listopada 2010 r. (sygn. akt II SA/ Łd 784/10), Z art. 133 § 1 KRiO wynika, że zobowiązania alimentacyjne rodziców względem dzieci mają charakter obligatoryjny. Przyznanie ulgi jaką jest umorzenie należności, może nastąpić wyłącznie w przypadkach wyjątkowych, gdy rodzic nie może wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego, na skutek okoliczności w pełni od niego niezależnych. Taką okolicznością nie jest pobyt w areszcie, w którym osoba znalazła się w następstwie własnych działań. W konsekwencji nie może ona przerzucać winy za swoją obecną sytuację na inne podmioty, ani instytucje.
Alimenty od ojczyma lub macochy
Dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, niebędącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, niebędącej jego matką.
Zasadniczo zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to jednak obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Z powyższego wynika zatem, że dla ustawodawcy wiek dziecka nie jest istotny w ustalaniu jego prawa do świadczeń alimentacyjnych. Tym samym uzyskanie przez uprawnionego pełnoletniości nie będzie skutkowało utratą prawa do alimentów – zwłaszcza, gdy taka osoba nadal się kształci (obojętnie czy w szkole czy na uczelni wyższej). Obowiązek alimentacyjny rodziców względem pełnoletniego dziecka nie wygaśnie także w przypadku, gdy pełnoletnie dziecko na skutek niepełnosprawności albo w związku z niedorozwojem umysłowym nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania.
Podstawa prawna:
[art. 133 k.r.o. (Dz.U. z 2012 r. Nr 788 j.t.)]
