Spis treści
Alimenty nie tylko na dzieci
Świadczenia alimentacyjne kojarzone są zazwyczaj z małoletnimi uprawnionymi do ich pobierania. Nie każdy jednak pamięta, że alimentacja może dotyczyć także rozwiedzionych małżonków. To jednak w jakim zakresie można żądać środków utrzymania od byłego małżonka zależy od tego, kto został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2001 r. (sygn. akt V CKN 445/00), świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania i trwają mimo rozwodu, aczkolwiek w postaci zmodyfikowanej.
Na wstępie od razu warto zaznaczyć, że świadczenia alimentacyjne przysługują niezależnie od płci. Nie ma zatem znaczenia czy osoba uprawniona do żądania alimentów jest kobietą czy mężczyzną, byleby tylko spełniała ustawowe warunki, w których może przedstawić powyższe roszczenie. Szczegółowe przepisy w tej materii odnajdziemy w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Pozew o alimenty na małoletnie dziecko i małżonka przejdź do formularza »
Wina przy rozwodzie jest bardzo ważna
Zgodnie z treścią art. 60 powyższego aktu prawnego, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jednak jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Usprawiedliwione potrzeby rozwiedzionego małżonka, pozostającego w związku nieformalnym (faktycznym), podlegają ocenie z uwzględnieniem także możliwości zarobkowych i majątkowych partnera rozwiedzionego małżonka w tym związku. W przeciwnym wypadku uprawniony do alimentacji rozwiedziony małżonek byłby w sytuacji uprzywilejowanej w stosunku do drugiego z tych rozwiedzionych małżonków, co niewątpliwie godziłoby w zasady współżycia społecznego.
Z powyższego wynika zatem, że zakres alimentacyjny, a dokładniej okoliczności w których uprawniony może żądać omawianych świadczeń, zależy przede wszystkim od tego komu zostanie przypisana wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego – oczywiście tylko wtedy, gdy sąd o takiej winie rozstrzygnie. Celem, jakiemu ma służyć uprzywilejowane roszczenie alimentacyjne małżonka niewinnego przewidziane art. 60 § 2 KRiO w stosunku do rozwiedzionego współmałżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia jest zapobieżenie sytuacji, w której rozwód miałby spowodować pogorszenie w istotny sposób sytuacji materialnej małżonka niewinnego w porównaniu do sytuacji, w której znajdowałby się w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie. Środkiem do osiągnięcia tego celu jest roszczenie przyznane małżonkowi niewinnemu o przyczynienie się małżonka uznanego za wyłącznie winnego w odpowiednim zakresie do zaspokojenia jego usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie znajdował się w niedostatku. Zakres, w jakim to ma nastąpić, określa z jednej strony stopień pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, a z drugiej strony zasady słuszności. Tylko, bowiem zasady słuszności mogą w sposób prawidłowy wyważyć rozstrzygnięcie, jaki w konkretnej sprawie zakres przyczynienia się małżonka winnego może być uznany za "odpowiedni". Z reguły będzie on się znajdował pomiędzy granicą, poniżej której leży niedostatek, a granicą, której przekroczenie byłoby zrównaniem stopy życiowej obojga rozwiedzionych małżonków. Jak bowiem przyjmuje się powszechnie w piśmiennictwie i judykaturze, obowiązek alimentacyjny małżonka wyłącznie winnego nie sięga – przynajmniej z reguły – tak daleko, aby miał on zapewnić byłemu małżonkowi równą stopę życiową, jednakże nie jest przy tym ograniczony do zaspokajania tylko tych usprawiedliwionych potrzeb, o których mówi art. 60 KRiO w § 1.
Nowy związek
Na zakończenie pamiętajmy jednak, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Pozew o alimenty na małoletnie dziecko i małżonka
przejdź do formularza »
Podstawa prawna:
[art. 60 k.r.o. (Dz.U. z 2012 r. nr 788 j.t.)]
