Spis treści
Istota świadczenia wychowawczego i jego forma
Osławione już „500 złotych na dziecko” to tak naprawdę świadczenie wychowawcze przyznawane określonym w ustawie osobom i mające na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Wskazana kwota 500 złotych wypłacana jest co miesiąc. Co do zasady świadczenie wychowawcze jest wypłacane w gotówce lub przelewem na wskazany przez uprawnionego numer rachunku bankowego. W skrajnych sytuacjach „500 złotych na dziecko” może przybrać inną niż pieniężna formę. Otóż w przypadku, gdy osoba otrzymująca świadczenie na dziecko, marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, organ właściwy przekazuje należne osobie świadczenie wychowawcze, w całości lub w części, w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług. Świadczenie wychowawcze na drugie i kolejne dziecko przysługuje niezależnie od dochodu. Wsparcie na pierwsze dziecko (tj. na dziecko najstarsze bądź na jedyne dziecko) rodzice otrzymają po spełnieniu ustawowego kryterium dochodowego 800 zł netto na osobę w rodzinie lub 1200 zł netto na osobę w rodzinie, w której wychowywane jest dziecko niepełnosprawne.
Osoby uprawnione do ubiegania o przyznanie świadczenia wychowawczego
Świadczenie wychowawcze przysługuje obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej oraz innym osobom, którym na podstawie przepisów wspólnotowych oraz umów międzynarodowych przyznane zostały analogiczne do posiadanych przez obywateli prawa w zakresie świadczeń społecznych. Jednocześnie ustawa warunkuje prawo do świadczenia wychowawczego od zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w którym świadczenie to ma przysługiwać, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. O świadczenie wychowawcze mogą ubiegać się:
- Matka,
- Ojciec,
- Opiekun faktyczny;
- Opiekun prawny.
Świadczenie wychowawcze przysługuje matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Czy dziadkowie też dostaną 500 złotych na dziecko?
Nie ma przeszkód prawnych, aby również dziadkowie otrzymali świadczenie wychowawcze w wysokości 500 złotych miesięcznie. Muszą jednak zaliczać się do kręgu osób uprawnionych według ustawy do świadczenia wychowawczego. Tym samym jeżeli dziadkowie są opiekunami prawnymi (ale nie są rodziną zastępczą) też mogą skutecznie ubiegać się o przyznanie im 500 złotych na dziecko. Możliwość taka nie istnieje, jeżeli dziadkowie są rodziną zastępczą dla swoich wnuków.
Co jeśli dziadkowie są rodziną zastępczą?
Może zdarzyć się tak, że dziadkowie będą dla swoich wnuków rodziną zastępczą. Wówczas nie przysługuje im świadczenie wychowawcze. Ale jeśli dziadkowie zostali ustanowieni rodziną zastępczą dla dziecka to na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przysługuje im dodatek wychowawczy w wysokości świadczenia wychowawczego – tj. w wysokości 500 zł miesięcznie. Zgodnie z ustawą bowiem, rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka będzie przysługiwał tzw. „dodatek wychowawczy” w wysokości świadczenia wychowawczego, na każde umieszczone w takiej placówce dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia.
Kiedy świadczenie wychowawcze nie przysługuje?
Świadczenie wychowawcze nie przysługuje, jeżeli:
- dziecko pozostaje w związku małżeńskim;
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej, pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko, członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Podstawa prawna:
Art. 1, art. 4, art. 5, art. 13 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 roku, poz. 195).
Źródło:
W artykule wykorzystano dane statystyczne dostępne pod adresem www.mpips.gov.pl
