Regulacja zaproponowana w art.187 a oraz art. 201 a umożliwi przyznawanie stypendiów dla studentów i doktorantów przez jednostki samorządu terytorialnego ze środków własnych oraz środków publicznych, w tym w szczególności pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Proponowane dodanie art. 187 b oraz 201 b umożliwi przyznawanie stypendiów o charakterze stypendiów za wyniki w nauce studentom i doktorantom przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące państwową ani samorządową osobą prawną. Zaproponowane zmiany poszerzają krąg osób korzystających z pomocy materialnej i ułatwią dostęp do szkolnictwa wyższego młodzieży szczególnie uzdolnionej.
W przepisach przejściowych do ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, w art. 255 ust.1 wprowadzono obowiązek dostosowania do dnia 30 czerwca 2010 r. nazw uczelni do wymagań określonych w art. 3, zobowiązując jednocześnie Radę Ministrów do przedłożenia w terminie do 30 czerwca 2009 r. projektu ustaw dostosowującego te nazwy. Przepisy projektu przedłużają do dnia 30 czerwca 2012 r. czas na dostosowanie nazw uczelni do wymagań określonych w art. 3 ustawy. Jednocześnie w przedstawionym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, zaproponowano, aby nie dokonywać obecnie zmian w art. 3 ustawy, a jedynie wprowadzić zmiany w art. 255 ustawy, w zakresie dotyczącym terminów, w jakich mają być wprowadzane zmiany nazw uczelni. Przepisy zawarte w art. 3 ustawy, a w szczególności ust. 1 i ust. 3 wymagają systemowej zmiany ustawowej, gdyż definicje uniwersytetu oraz uniwersytetu przymiotnikowego budzą wątpliwości interpretacyjne oraz powodują trudności w wykonaniu dyspozycji art. 255.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym zakłada dokonanie zmiany art. 255 ustawy poprzez przedłużenie o 3 lata okresu na dostosowanie nazw uczelni do wymagań określonych w art. 3. Założono bowiem, iż w tym czasie będzie możliwe dokonanie zmian systemowych w obszarze szkolnictwa wyższego i art. 3 ustawy zostanie stosownie doprecyzowany. Zaproponowana zmiana dotyczy w szczególności tzw. „młodych uniwersytetów”, takich jak: Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytet Zielonogórski i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Przedłużenie terminu spowoduje zwiększenie szans wymienionych uniwersytetów na spełnienie warunków określonych w art.3. Dodatkowo należy zauważyć, iż z omawianych przepisów nie wynika, jak należy potraktować uczelnie, których nazwy podyktowane są tradycją tj. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, czy też Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, oraz czy ustawa nakazuje także w tych przypadkach dostosowanie historycznie zasadnionych nazw uczelni do wymagań określonych w ustawie.
Wprowadzenie do ustawy dodatkowego art. 261a przewiduje, iż w przypadku włączenia – w drodze rozporządzenia – w struktury uczelni publicznej: publicznej szkoły pomaturalnej, kolegium nauczycielskiego, nauczycielskiego kolegium języków obcych lub kolegium pracowników służb społecznych, wymienione placówki nie będą musiały spełniać wymogu ustawowego odnośnie minimum kadrowego w okresie do trzech lat od chwili włączenia w strukturę uczelni publicznej. Zgodnie z tą propozycją staną się one częścią uczelni, do której zostaną włączone, przy jednoczesnym zachowaniu dokonań i dorobku kolegiów w wykształceniu i dobrym przygotowaniu do zawodu nauczycieli języków obcych i pracowników socjalnych. To właśnie dobre kształcenie zawodowe nauczycieli i praktyczna nauka języka obcego, a także dobre praktyczne przygotowanie pracowników służb społecznych są wartością kolegiów, którą należy zachować przy podejmowaniu dalszych decyzji. Proponowana zmiana przepisów jednocześnie umożliwi realizację „ścieżki kształcenia zawodowego” w szkołach wyższych, przy wykorzystaniu dobrych doświadczeń kolegiów.
Zaproponowana zmiana art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polegająca na objęciu zwolnieniami podatkowymi – obok stypendiów doktoranckich, przyznawanych na podstawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki również innych stypendiów dla doktorantów przyznawanych głównie ze środków strukturalnych Unii Europejskiej jak i ze środków przeznaczonych na naukę ma na celu zaktywizowanie rozwoju kadr naukowych. Uregulowanie to nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa, gdyż stypendia te mogłyby być również zwalniane z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie obecnego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 39, tj. po zatwierdzeniu zasad ich przyznawania właściwych ministrów po zaopiniowaniu przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego. Należy uwypuklić fakt, iż również obecnie stypendia naukowe lub za wyniki w nauce wypłacane z różnych źródeł są zwalniane z podatku dochodowego od osób fizycznych po zatwierdzeniu zasad ich przyznawania przez ministra i zaopiniowaniu przez Radę Główną. Proponowana zmiana art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polegająca na zastąpieniu słów „stypendia naukowe” słowami „stypendia o charakterze naukowym” nie spowodują zmiany przeznaczenia tej pomocy, gdyż naukowy charakter tego świadczenia nadal będzie badany zarówno przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego jak i właściwych ministrów.
