Sprzęt osób niepełnosprawnych nie może być zajęty przez komornika

Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego

Celem nowelizacji było wprowadzenie do Kodeksu postępowania cywilnego przepisów wyłączających spod egzekucji sądowej przedmioty, które są niezbędne dłużnikowi lub członkowi jego rodziny, ze względu na niepełnosprawność. Dotychczas bowiem utrzymywała się istotna rozbieżność pomiędzy przepisami regulującymi wyłączenia przedmiotowe z egzekucji w postępowaniu egzekucyjnym w administracji i w postępowaniu egzekucyjnym cywilnym. Należy wskazać, że w postępowaniu egzekucyjnym w administracji znajduje się wyłączenie spod egzekucji przedmiotów niezbędnych ze względu na ułomność fizyczną dłużnika lub członków jego rodziny. Podkreślenia wymaga, że wskazane wyłączenie wprowadzone zostało do ustawy administracyjnej już w 2001 r., zaś w kodeksie postępowania cywilnego aż do teraz nie było analogicznej regulacji. Niestety, wskazane rozbieżności prowadziły do znanych z doniesień prasowych przypadków wszczynania postępowania egzekucyjnego z przedmiotów niezbędnych do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie osobom niepełnosprawnym. Często były to egzekucje z przedmiotów nabytych przy dofinansowaniu ze środków publicznych, np. ze środków pochodzących z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

W związku z powyższym obecnie, nie podlegają egzekucji:

• przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
• zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
• jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
• u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
• przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
• środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 36 ust. 4a(30) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 50 i 1272);
• produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.) niezbędne do funkcjonowania podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej przez okres trzech miesięcy oraz niezbędne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 113, poz. 657);
• przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.

Powyżej zostały określone przedmioty, które jak się podkreśla w doktrynie – z przyczyn zarówno humanitarnych, jak i społecznych nie podlegają egzekucji. Warto wiedzieć, że organ egzekucyjny, powinien brać te ograniczenia pod uwagę z urzędu, zatem nie ma potrzeby, aby dłużnik składał np. wniosek w którym prosi o wyłączenie spod egzekucji np. narzędzi, które są mu potrzebne do pracy zarobkowej. Jeśli jednak zdarzy się, że egzekucją zostanie objęty jakikolwiek przedmiot, który został wymieniony powyżej – to należy stwierdzić, że takie postępowanie egzekucyjne jest niedopuszczalne i zgodnie z art. 824 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego – podlega w całości lub w części umorzeniu. W takiej sytuacji, dłużnik może złożyć skargę na czynność komornika.

Podstawa prawna:

art. 824, art. 829 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 nr 43 poz. 296),

ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2014 poz. 1091)