Spis treści
Ustawa o zawodzie psychologa zagwarantuje fachowość usług
Ustawa o zawodzie psychologa to długo wyczekiwany i dotychczas nie ustanowiony akt prawny. Wskazuje się, że w sposób kompleksowy ureguluje on kwestie usług psychologicznych. Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów nie funkcjonuje w praktyce, gdyż z uwagi na liczne wady prawne i legislacyjne niemożliwe stało się jej stosowanie. Między innymi dlatego też samorząd psychologów nigdy się nie ukonstytuował. Również skala wymaganych zmian (niemalże w każdym artykule ustawy, jak wskazuje resort rodziny) spowodowała konieczność opracowania projektu zupełnie nowej ustawy.
Przyjęcie nowej ustawy o zawodzie psychologa sprawi, że wadliwe prawo zostanie uchylone, a nowe przepisy będą zgodne z normami Unii Europejskiej oraz obecnymi standardami legislacyjnymi. Przedstawiony projekt obejmuje m.in.:
- zasady uzyskiwania prawa wykonywania zawodu;
- zasady i warunki wykonywania zawodu psychologa;
- powołuje samorząd psychologów;
- ustala zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej psychologów.
Psycholog zawodem zaufania publicznego
Jak wskazuje resort rodziny, proponowane przepisy pozwolą na uregulowanie rynku psychologów i wprowadzenie na nim jasnych zasad. Psycholog jest zawodem zaufania publicznego. Dlatego też powinien podlegać dodatkowym regulacjom. Regulacje te zapewnią gwarancje przestrzegania określonych zasad, stanowiących przy tym fundament, na których owe zaufanie się zasadza.
Świadczenie usług wyłącznie przez psychologa
Ustawa ma sprawić, że osoba potrzebująca pomocy psychologa otrzyma świadczenie najwyższej jakości. Nowe regulacje sprawią, że nielegalne stanie się podawanie się za psychologa bez odpowiednich kwalifikacji i co za tym idzie bez prawa do wykonywania zawodu. Dzięki temu osoba szukająca wsparcia będzie miała jasność czy psycholog ma odpowiednie kwalifikacje i jest w stanie zaoferować specjalistyczną pomoc.
Samorząd psychologów i kodeks etyki psychologa
Projektowana ustawa reguluje powstanie samorządu psychologów, a także możliwość wprowadzania dalszych regulacji zawodowych. Jedną z nich będzie Kodeks etyki zawodowej, który zagwarantuje wysokie standardy wykonywania zawodu. W rezultacie przyjęcia powyższych rozwiązań. Gdyby doszło do naruszenia standardu świadczeń, odbiorcy świadczeń psychologicznych będą mogli szukać pomocy i sprawiedliwości u rzecznika dyscyplinarnego samorządu zawodowego. Samorząd zawodowy będzie też czuwał nad stałym podnoszeniem kwalifikacji psychologów. Członków samorządu będzie także obowiązywać tajemnica zawodowa, co zapewni lepszą ochronę prywatności odbiorców świadczeń.
Samorząd psychologów odegra również istotną rolę w procesie dalszego kształtowania ram normatywnych świadczenia usług psychologicznych. W przyszłości wszystkie zmiany legislacyjne dotyczące psychologów będą bowiem wymagały jego opinii.
Szczegółowe rozwiązania ustawy
W projekcie zaproponowane zostały szczegółowe procedury, które zabezpieczą prawa i interesy tak psychologów, a także osób korzystających ze świadczeń psychologicznych. Opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt przewiduje między innymi:
- wprowadzenie definicji świadczeń psychologicznych:
- definicje te zostały wypracowane przez środowisko psychologów – stowarzyszenia i związki psychologów na wcześniejszych etapach prac nad regulacją zawodu psychologa,
- określenie zasad uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu psychologa oraz prowadzenia listy psychologów,
- wprowadzenie procedury uznawania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu psychologa zarówno dla osób z Unii Europejskiej jak i cudzoziemców,
- sprawowanie nadzoru przez ministra właściwego do spraw pracy nad samorządem zawodowym psychologów:
- nadzór będzie sprawowany w zakresie i na zasadach określonych w ustawie,
- powołanie dwustopniowego samorządu zawodowego psychologów, który będzie m.in. ustalał zasady etyki zawodowej, w celu zapewnienia standardów należytego wykonywania zawodu,
- wprowadzenie instytucji opieki, której celem jest pomoc we wdrożeniu do wykonywania zawodu psychologa,
- wprowadzenie systemu odpowiedzialności zawodowej psychologów.
Ustawa o zawodzie psychologa wchodzi w etap konsultacji
Projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów został przesłany w dniu 28 czerwca 2024 r. do uzgodnień międzyresortowych, opiniowania i konsultacji publicznych, które potrwają do 28 lipca. Ustawa wejdzie w życie po utworzeniu samorządu zawodowego, który przejmie wszystkie kompetencje, o których mowa w projektowanej ustawie i rozpocznie tworzenie listy psychologów.
