Spis treści
Legalny ubój
Tak naprawdę kwestia uboju rytualnego nie pierwszy raz pojawiła się przed trybunałem Konstytucyjnym. Przypomnijmy, że ubój rytualny był w pełni legalny w naszym kraju do końca 2012 r. 27 listopada 2012 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, dzięki któremu taki proceder został zakazany. Przypomnijmy, że zgodnie z treścią § 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 września 2004 r. w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt, zwierzęta jednokopytne, przeżuwacze, świnie, króliki i drób dostarczone do ubojni w celu uboju przemieszcza się w sposób określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia przed ubojem niezwłocznie ogłusza się przez zastosowanie:
- urządzenia z zablokowanym bolcem lub
- urządzenia udarowego, lub
- elektronarkozy, lub
- dwutlenku węgla;
- pałki – w przypadku małych partii królików.
Powyższej regulacji nie stosuje się jednak do zwierząt poddawanych ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych związków wyznaniowych. Tym samym tak skonstruowany zapis stał się przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego. Z wnioskiem w tej sprawie wystąpił sam Prokurator Generalny na prośbę kilku fundacji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną praw zwierząt, a także z inicjatywy Wydziału Prawa Uniwersytetu Śląskiego.
Ostatecznie TK uznał, że treść § 8 ust. 2 rozporządzenia jest niezgodna z Konstytucją, a tym samym przestała ona już obowiązywać. Generalnie skarżony przepis pozwalał zarejestrowanym związkom wyznaniowym na dokonywanie tzw. uboju rytualnego polegającego na uśmiercaniu zwierząt w stanie pełnej świadomości poprzez wykrwawienie. Nie trzeba chyba dodawać, że nie jest to zbyt humanitarne podejście do zwierząt.
Ponownie w Trybunale
Nie trzeba było długo czekać, aby ubój pojawił się ponownie przed obliczem Trybunału Konstytucyjnego. 10 grudnia 2014 r. TK rozpoznał wniosek Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich co do konstytucyjności zakazu uboju rytualnego w Polsce. Zdaniem wnioskodawców, zakaz omawianego uboju narusza Konstytucję RP i Europejską Konwencję Praw Człowieka, prowadzi też do "dyskryminacji w życiu społecznym i gospodarczym wyznawców judaizmu w Polsce". Wnosząc o umorzenie sprawy, poseł Borys Budka powiedział, że zdaniem Sejmu gminy żydowskie mają prawo do uboju rytualnego na potrzeby religijne swych wyznawców, ale już nie w celach gospodarczych czy handlowych. Takie uprawnienie gmin za "wątpliwe" uznaje zaś Prokuratura Generalna, która chce uznania, że zakaz uboju rytualnego jest zgodny z konstytucją i konwencjami międzynarodowymi.
Wyrok
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zakaz uboju rytualnego na potrzeby gmin żydowskich jest niekonstytucyjny. Spośród 14 sędziów Trybunału, pięciu zgłosiło zdania odrębne. Dokładna sentencja wyroku brzmiała: Art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt w zakresie, w jakim nie zezwala na poddawanie zwierząt ubojowi w ubojni (rzeźni) według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne, jest niezgodny z art. 53 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2. Art. 35 ust. 1 i 4 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim przewiduje odpowiedzialność karną za poddawanie zwierząt ubojowi w ubojni (rzeźni) według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne, jest niezgodny z art. 53 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji w związku z art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Na chwilę obecną Trybunał nie sporządził uzasadnienia swojego wyroku.
