Kiedy rodzic może samodzielnie decydować o wyjeździe dziecka?
Generalnie rodzice powinny wspólnie rozstrzygać o istotnych sprawach dziecka. Konieczne jest więc, aby oboje podjęli decyzję o wyjeździe dziecka poza granice Polski. Są jednak sytuacje, gdy rodzic samodzielnie może decydować w tej sprawie. Zgoda drugiego z rodziców nie jest potrzebna w przypadku, gdy nie żyje, jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, bądź też ma ograniczoną władzę rodzicielską, a zakres jej wykonywania nie obejmuje podejmowania decyzji w kwestii wyjazdów dziecka za granicę. Matka może również sama zadecydować o zagranicznym wyjeździe dziecka jeżeli ojcostwo mężczyzny niebędącego jej mężem nie zostało ustalone.
Zgoda drugiego rodzica
W sytuacji, gdy dziecko pragnie samodzielnie wyjechać na zagraniczne kolonie lub wycieczkę, każde z rodziców musi wyrazić na to zgodę. Z kolei zgoda drugiego rodzica jest konieczna w przypadku, gdy drugi rodzic chce wyjechać z dzieckiem na stałe lub też planuje tylko jednorazowy wyjazd za granicę. Zgodnie bowiem z w/w art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. Co prawda Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie precyzuje jakie sprawy są istotnymi sprawami dziecka, ale w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że oprócz spraw dotyczących miejsca pobytu dziecka, wyboru szkoły, czy leczenia, należą tu również sprawy dotyczące wyjazdów dziecka poza granice kraju. Zgoda na taki wyjazd nie musi być wyrażona w jakiejś szczególnej formie. Oczywiście dla celów dowodowych najlepsza jest forma aktu notarialnego lub też forma pisemna. Istotne jest, aby rodzic wyjeżdżający z dzieckiem za granicę posiadał przy sobie dowód wyrażenia zgody na taki wyjazd przez drugiego rodzica. Pozwoli to uniknąć ewentualnych problemów.
Kwestie sporne rozstrzyga sąd rodzinny
W sytuacji, gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia w sprawie wyjazdu dziecka poza granice Polski lub też nie ma możliwości uzyskania zgody jednego z nich, każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego z wnioskiem o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka. Sądem właściwym w tej sprawie jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka – wydział rodzinny. We wniosku należy opisać całą sprawę oraz przedstawić powody wyjazdu z dzieckiem z kraju. Sąd orzeka mając na uwadze dobro dziecka. Trzeba mieć na uwadze, że sąd opiekuńczy w pierwszej kolejności będzie nakłaniał rodziców do porozumienia w tej kwestii. Dopiero w sytuacji, gdy do takiego porozumienia nie dojdzie, wówczas sąd wyda stosowne orzeczenie. Orzeczenie sądu zastępuje zgodę drugiego z rodziców.
