Przed wejściem w życie omawianych zmian, urlop wychowawczy przyznawany był w wymiarze 3 lat i to pod warunkiem, że dziecko nad którym będzie sprawowana opieka nie ukończyło 5 roku życia. Od października b.r. taka regulacja znika z naszego systemu prawnego. Zgodnie z brzmieniem nowych przepisów – wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu wychowawczego, o którym mowa powyżej, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru tak określonego urlopu wychowawczego. Prawa tego nie można jednak przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. Skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze co najmniej jednego miesiąca oznacza wykorzystanie przez rodzica lub opiekuna dziecka urlopu, o którym mowa powyżej.
Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres nieprzekraczający 4 miesięcy – do tej pory okres ten wynosił maksymalnie 3 miesiące. Warto także zaznaczyć, że urlop wychowawczy może być wykorzystywany w 5, a nie 4, częściach. Nowelizacja wprowadza także dodatkowe przepisy – Rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, jeżeli:
- drugi rodzic dziecka nie żyje,
- drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
- drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.
Na zakończenie warto przypomnieć, że nabycie prawa do urlopu wychowawczego nie jest zależne od złożenia wniosku o ten urlop. Prawo do urlopu wychowawczego nabywa bowiem pracownik pozostający w stosunku pracy, posiadający co najmniej sześciomiesięczny okres zatrudnienia (stanowiący sumę wszystkich okresów zatrudnienia z wszystkich zakładów pracy, bez względu na wymiar czasu pracy, długość przerw w zatrudnieniu i sposób ustania stosunku pracy oraz okres urlopu macierzyńskiego i okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych), sprawujący osobistą opiekę nad dzieckiem. Data złożenia wniosku o urlop wychowawczy nie jest tożsama z datą nabycia prawa do urlopu wychowawczego, zatem uznać należy, że dla spełnienia przesłanki do uzyskania dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego należy wykazać się sześciomiesięcznym okresem zatrudnienia bezpośrednio przed urodzeniem dziecka. Pamiętajmy też, że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.
