Zgodnie z art. 23 ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, przepisy tej ustawy mają zastosowanie do przestępstw popełnionych od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od dnia 21 września 2005 r.. Natomiast 18 pkt 2 powołanej Dyrektywy stanowi, że „Państwa Członkowskie mogą postanowić, że przepisy niezbędne do zapewnienia zgodności postanowieniami dyrektywy będą miały zastosowanie jedynie do wnioskodawców, których uszczerbek powstał w wyniku przestępstwa popełnionego po dniu 30 czerwca 2005 r.”. Oznacza to, że implementując dyrektywę państwa członkowskie mogą wprowadzić system kompensaty dla ofiar przestępstw, niezależnie od tego, kiedy dane przestępstwo zostało popełnione lub ograniczyć możliwość dochodzenia kompensaty tylko do przestępstw popełnionych po 30 czerwca 2005 roku. Wobec art.18 pkt 2 dyrektywy należy uznać, że obecna treść art. 23 ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych w zestawieniu z datą wejścia w życie ustawy, niewątpliwie nie spełnia wymogów określonych w powołanym wyżej przepisie dyrektywy.
Biorąc powyższe względy pod uwagę należy dokonać nowelizacji ustawy w kierunku zaproponowanym w projekcie. Zaproponowane stosowanie przepisów ustawy do przestępstw popełnionych od dnia 1 lipca 2005 r. (art. 1 projektu) wypełni zobowiązanie zawarte w dyrektywie Rady nr 2004/80/WE. Przyjęcie wcześniejszej daty popełnienia przestępstwa – niż minimum wyznaczone przez Dyrektywę – co do którego istnieje możliwość wystąpienia z wnioskiem o przyznanie kompensaty, stanowiłoby zbyt duże obciążenie dla budżetu państwa polskiego.
Projekt został przekazany, w celu wyrażenia opinii, Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prezesowi Naczelnej Rady Adwokackiej, Prezesowi Krajowej Rady Radców Prawnych. Ponadto projekt ustawy przedstawiono – w ramach konsultacji – Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Ogólnopolskiemu Forum na Rzecz Ofiar Przestępstw, Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Rodziców Zamordowanych Dzieci, Stowarzyszeniu Pacjentów Primum Non Nocere, Społeczno-Oświatowemu Stowarzyszeniu Pomocy Pokrzywdzonym i Niepełnosprawnym „Edukator”, Stowarzyszeniu „Katon” – Centrum Pomocy Ofiarom Przestępstw oraz kilku innym stowarzyszeniom, które w ramach swej działalności zajmują się obroną praw ofiar przestępstw. W ramach tych konsultacji uwagę do projektu zgłosił tylko Naczelny Sąd Administracyjny proponując, aby w art. 2 projektu ustawy termin do złożenia wniosku o kompensatę wynosił dwa lata od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej. Uwaga ta została uwzględniona.
Wejście w życie zaprojektowanej ustawy wywoła niewątpliwie skutki finansowe dla budżetu państwa. Należy jednak podkreślić, iż precyzyjne obliczenie tych skutków nie jest możliwe, gdyż nieznana jest liczba pokrzywdzonych, którzy złożą wnioski o kompensatę za okres od 1 lipca 2005 r. do 20 września 2005 r. oraz to, w jakiej wysokości kompensata zostanie przyznana. Z posiadanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości danych statystycznych wynika, że w kolejnym roku, tj. 2007, w okresie od 1 stycznia do 31 października 2007 r. wydatkowano na wypłatę kompensat kwotę 124 641 zł.
