Wysokość opłat za czynności komornicze uregulowana została w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Art. 43 powyższego aktu prawnego stanowi wprost, że za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera opłaty egzekucyjne.
Analizując dalsze przepisy ustawy zauważyć można, że za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia pieniężnego komornikowi przysługuje opłata w wysokości 2% wartości roszczenia, które podlega zabezpieczeniu, nie mniejsza jednak niż 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego i nie wyższa niż pięciokrotność tego wynagrodzenia. Opłatę tę uiszcza wierzyciel, składając wniosek o wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, a jeżeli nie uiści jej wraz z wnioskiem, komornik wzywa wierzyciela do jej uiszczenia w terminie 7 dni. Do czasu uiszczenia opłaty komornik nie wykonuje postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. W sprawach o egzekucję świadczeń powtarzających się wartość egzekwowanego roszczenia, stanowiącą podstawę ustalenia opłaty stosunkowej w dniu wszczęcia egzekucji, stanowi suma świadczeń za jeden rok oraz suma świadczeń zaległych. Jeżeli przedmiotem egzekucji są świadczenia za okres krótszy niż rok, wartość tak egzekwowanego roszczenia stanowi suma świadczeń za cały czas ich trwania.
Z kolei art. 49 ustawy stanowi, że w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz z mocy samego prawa komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/10 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Kwestia opłat związanych z zabezpieczeniem roszczeń o charakterze pieniężnym stała się ostatnio przedmiotem badania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Trybunał orzekł ostatecznie, iż zastosowanie przepisów KPC w stosunku do wniosku dłużnika o obniżenie opłat egzekucyjnych jest zgodne z treścią art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, jednak jest niezgodny z jej art. 78. Zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji, każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Z kolei art. 78 stanowi, że każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa. Trybunał wskazał także, że art. 49 ust. 10 zaskarżanej ustawy jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
W wyroku z dnia 29 stycznia 2013 r. (sygn. akt K1/11) TK wyraźnie podkreśla, że komornik w toku postępowania o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej ma możliwości przedstawienia sądowi swojego stanowiska. Sąd przesyła mu odpis wniosku o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej, zaś komornik ma obowiązek sporządzenia pisemnego uzasadnienia wysokości pobranej opłaty egzekucyjnej. To umożliwia mu odniesienie się na piśmie do kwestii obniżenia tej opłaty. Sąd może również wysłuchać komornika na wyznaczonej w tym celu rozprawie lub posiedzeniu albo zażądać od niego dodatkowych informacji na piśmie. Te możliwości przedstawienia przez komornika stanowiska wydają się wystarczające, zwłaszcza, że komornik nie jest stroną postępowania w przedmiocie obniżenia wysokości opłaty egzekucyjnej. W postępowaniu zmierzającym do ustalenia wysokości opłaty egzekucyjnej komornik nie może równocześnie występować jako organ władzy publicznej, który pierwotnie wysokość tej opłaty ustalił i jako podmiot praw konstytucyjnych, któremu przysługiwałoby roszczenie utrzymania wysokości opłaty egzekucyjnej na poziomie przez siebie określonym. Brak możliwości zaskarżenia przez komornika postanowienie sądu obniżającego wysokość opłaty egzekucyjnej jest zatem konsekwencją faktu, że komornik w tej sprawie występuje w charakterze organu władzy publicznej, zaś sąd występuje w charakterze organu kontrolującego jego działalność. TK uznał, że miarkowanie wysokości opłaty egzekucyjnej należy do niezależnych sądów, które mają obowiązek dokonania ustaleń co do stanu faktycznego i prawnego w sposób zgodny z rzeczywistością. Bez względu na to, na jakim etapie postępowania zostanie złożony wniosek o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej sąd zobowiązany jest do jego rozpatrzenia z uwzględnieniem wszelkich możliwych okoliczności. Powierzenie sądowi kompetencji w zakresie kontroli wysokości opłaty egzekucyjnej należy postrzegać jako swoistą rękojmię sprawiedliwości proceduralnej.
