Oczywiście skarga skierowana wobec radcy prawnego czy adwokata nie oznacza obowiązku wszczynania postępowania dyscyplinarnego. Wszystko bowiem zależy od tego, czy takie zgłoszenie jest prawdziwe i należycie umotywowane. Dopiero jeśli zarzuty dadzą podstawę do tego, aby uważać iż prawnika rzeczywiście mógł przekroczyć swoim zachowaniem prawo i wiążące go zasady etyczne, rozpoczyna się postępowanie dyscyplinarne. Jak możemy się łatwo domyślić, tego typu sprawy nie są przyjemne, zarówno dla organów dyscyplinarnych jak i samego radcy prawnego czy adwokata. Pojawia się także groźba, że nie będą także szybko prowadzone – to na skutek zwiększającej się co roku liczby radców prawnych i adwokatów.
Zasady dotyczące omawianego postępowania dyscyplinarnego znajdziemy w dwóch aktach prawnych, ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze. Już niedługo mogą one zmienić swój kształt. Wszystko dzięki propozycji Platformy Obywatelskiej, która chce zmian w powyższych aktach prawnych w zakresie postępowania dyscyplinarnego zawodowych pełnomocników. Większa liczba prawników oznacza zwiększenie się liczby spraw dyscyplinarnych, to z kolei przy obecnie obowiązującym modelu ich prowadzenia może skutkować rozciągnięciem w czasie ich trwania i możliwość pojawiania się przedawnień. Pierwszą zmianą ma być modyfikacja formy doręczeń pism w toczącym się postępowaniu – na chwilę obecną brak odbioru powoduje przedłużenie rozpatrywania sprawy. Dodatkowo postępowanie będzie mogło toczyć się pod nieobecność obwinionego, a sądy dyscyplinarne i rzecznicy dyscyplinarni będą wybierani na dłuższe kadencje – tak by czas ich działania nie pokrywał się z kadencjami dziekanów i członków rad poszczególnych samorządów prawniczych. Nowelizacja przytoczonych ustaw miałaby polegać także na wprowadzeniu przepisów pozwalających na zwiększenie liczby sędziów dyscyplinarnych, to ze względu na coraz większą liczbę zawodowych prawników wpisywanych na listy adwokatów i radców prawnych. Dodatkowo w adwokaturze miałyby się pojawić sądy składające się z osób, które nie są adwokatami – na chwilę obecną sądownictwo dyscyplinarne odbywa się na zasadzie oceniania obwinionego radcy lub adwokata przez innych prawników w danym samorządzie zawodowym. Aktualne rozwiązanie jest dla wielu ludzi bardzo kontrowersyjne, obawiają się bowiem wielu nadużyć i tzw. „sądzenia kolegów przez kolegów”.
Na zakończenie warto wspomnieć, iż nie tylko Platforma Obywatelska zastanawia się nad zmianą zasad postępowań dyscyplinarnych w samorządach zawodowych prawników. Solidarna Polska złożyła bowiem projekt, z którego wynika, iż omawiane postępowanie miałoby zostać przekazane do wyłącznej kompetencji sądów powszechnych. Samorządy utraciłyby zatem prawo do sądzenia swoich kolegów i pociągania ich do odpowiedzialności. Wydaje się jednak, że ta propozycja nigdy nie wejdzie w życie i to nie tylko za sprawą wyraźnego sprzeciwu korporacji prawniczych, ale przede wszystkim braku poparcia partii rządzącej.
