Spis treści
Nowa ustawa o KRS odpolitycznia Radę
Członkowie – sędziowie zasiadający w KRS nie będą już wybierani przez Sejm – to główne założenie przygotowanej przez resort sprawiedliwości nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Należy pamiętać, że wskutek reformy z 2018 roku członków-sędziów Rady wybierał Sejm, czyli de facto wybierali ich politycy. Zmiany te negatywnie ocenił Europejski Trybunał Praw Człowieka. Upolitycznienie nowej Krajowej Rady Sądownictwa, jak i skrócenie kadencji jej wcześniejszych członków zostało uznane także przez Komisję Wenecką i przez Brukselę za uderzenie w niezależność polskiego wymiaru sprawiedliwości.
W świetle zaprezentowanej przez Ministra Sprawiedliwości projektu nowelizacji, członkowie-sędziowie KRS nie będą wybierani przez Sejm, co oznacza, że 15 sędziów (z 25 członków Rady) wybiorą w wyborach bezpośrednich i tajnych sami sędziowie w kraju. W Radzie reprezentowani będą zarówno sędziowie Sądu Najwyższego, jak i sądów powszechnych, administracyjnych oraz wojskowych.
Zgłaszanie kandydatów do KRS
Prawo do zgłaszania kandydatów poza określoną grupą sędziów (zależnie od sądu, z którego będzie pochodził kandydat) będzie przysługiwało także Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Krajowej Radzie Prokuratorów, organom uprawnionym do nadawania stopni naukowych w dziedzinie nauk prawnych, a także grupie co najmniej 2 tysięcy obywateli. Prawo do zgłaszania kandydatów nie będzie przysługiwać osobom powołanym na stanowisko sędziowskie z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym ustawą z 8 grudnia 2017 roku. Zgłoszeni na kandydatów mogą być wyłącznie czynni zawodowo sędziowie, którzy jednocześnie wyrazili zgodę na kandydowanie.
Kto nie może kandydować do Krajowej Rady Sądownictwa?
Z prawa do kandydowania do KRS wykluczeni zostaną sędziowie, którzy są lub w okresie trzech lat przed dniem ogłoszenia terminu wyborów, byli delegowani do Ministerstwa Sprawiedliwości lub do innego urzędu podlegającego władzy wykonawczej lub powołani z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym ustawą z 8 grudnia 2017 roku. W myśl nowych przepisów nie będzie można łączyć funkcji członka Rady ze stanowiskiem prezesa sądu, prezesa izby, wiceprezesa sądu, zastępcy prezesa, rzecznika dyscyplinarnego oraz jego zastępcy.
Znaczenie nowej ustawy
Znaczenie ustawy wykracza poza sam wymiar organizacyjny. Wskazuje się, że zaprezentowana przez Ministra Sprawiedliwości ustawa nie tylko przywróci zburzony przez nowelizację z 2018 roku porządek konstytucyjny, ale również przyczyni się do odbudowy społecznego zaufania do polskiego wymiaru sprawiedliwości, a także sprawi, że Polska znowu będzie postrzegana jako kraj praworządny. Podkreślić należy, że akt ten będzie również ważnym krokiem w „odblokowaniu” należnych Polsce środków z Krajowego Planu Odbudowy, co przełoży się niewątpliwie na ożywienie gospodarcze, a w dłuższej perspektywie także na wskaźniki inflacyjne.
