Odpowiadając na pierwsze pytanie posłużmy się wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt V KK 342/13), zgodnie z którym sąd rozpoznający wniosek złożony na podstawie art. 335 § 1 Kodeksu postępowania karnego może albo uwzględnić wszystkie elementy porozumienia prokuratora i oskarżonego i wydać wyrok odpowiadający temu uzgodnieniu, albo wniosku nie uwzględnić, nie może natomiast, bez porozumienia ze stronami zawartego uzgodnienia procesowego, samodzielnie dokonywać modyfikacji poszczególnych elementów tego uzgodnienia. Ostatecznie zatem zgoda oskarżonego na skazanie bez rozprawy nie oznacza, że taka instytucja zostanie w ogóle użyta w określonej sprawie.
Możliwość skazania oskarżonego bez przeprowadzenia rozprawy został, jak już wskazano powyżej, przewidziany w art. 335 KPK. Jest to tzw. skrócona forma skazania, której zasadniczym celem jest odformalizowanie postępowania karnego i tym samym szybsze jego zakończenie. Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy ma jednak zastosowanie wyłącznie w przypadku przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 10 lat. Ogólnie rzecz biorąc skazanie takie następuje poprzez wcześniejsze porozumienie pomiędzy sprawcą czynu zabronionego a właściwym organem procesowym. Taka sytuacja wydaje się być korzystna dla dwóch stron, ponieważ sprawca z reguły uzyskuje łagodniejszą karę, natomiast organ procesowy nie musi prowadzić czasochłonnego postępowania. Ważne jest, że zgoda oskarżonego musi być wyrażona dobrowolnie i niedopuszczalne jest wywieranie na niego jakiegokolwiek wpływu. Sąd nie jest jednak obowiązany do uwzględnienia takiego wniosku i może przeprowadzić rozprawę w normalnym trybie. Sąd ma bowiem obowiązek każdorazowego badania celowości składanych w tym przedmiocie wniosków.
W świetle art. 335 § 1 KPK jest także oczywiste, że prokurator, składając wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary, nie ma uprawnień do modyfikowania proponowanej, w myśl ustaleń dokonanych z oskarżonym, treści orzeczenia. Jeżeli uzna, że nie zachodzą warunki do zaakceptowania uzgodnionej z oskarżonym treści orzeczenia, akt oskarżenia wnosi na zasadach ogólnych.
Ustawodawca przewiduje jednak, że oskarżony może chcieć cofnąć swoją uprzednio wyrażoną zgodę w tej kwestii. Może to uczynić na piśmie bądź ustnie do protokołu. Na cofnięcie zgody oskarżony nie ma jednak nieograniczonej ilości czasu, może tego bowiem dokonać do momentu wydania postanowienia o uwzględnieniu wniosku o skazanie bez rozprawy. Przyczyna cofnięcia wcześniejszej zgody może być różna, z reguły jednak oskarżeni tłumaczą swoją decyzję w tym zakresie możliwością zapadnięcia niekorzystnego wyroku, niż gdyby postępowanie karne zostało przeprowadzone w normalnym trybie, czyli po przeprowadzeniu rozprawy. Nierzadko zdarza się bowiem, że wyroki zapadłe po przeprowadzeniu rozprawy są znacznie niższe, niż przy dobrowolnym poddaniu się karze. Doktryna wskazuje, że możliwość wycofania zgody na skazanie bez przeprowadzenia rozprawy powinna istnieć także po wniesieniu przez prokuratora wniosku w tym przedmiocie, a nawet na posiedzeniu sądu rozpatrującego omawiany wniosek. Przyjmuje się bowiem, że zgoda na skazanie bez przeprowadzenia rozprawy jest dobrowolna, gdy będzie aktualna w chwili wyrokowania. W praktyce przyjmuje się, że dopuszczalne są wszelkie modyfikacje omawianych w tym artykule wniosków, a zatem cofnięcie zgody na skazanie bez rozprawy również jest możliwe.
