Nowe przepisy nałożą na detektywa obowiązek sporządzenia notatki z czynności czy to zniszczenia danych osobowych, czy przekazania ich innemu detektywowi, wyznaczonemu przez przedsiębiorcę do współdziałania albo do przejęcia czynności dla dalszej realizacji usługi lub w przypadku braku takiej dyspozycji: przekazać zleceniodawcy, albo zniszczyć te dane w przypadku rezygnacji zleceniodawcy z ich odbioru lub nieodebrania ich w wyznaczonym terminie. Przepis określa co notatka powinna zawierać oraz nakazuje dołączenie jej do księgi realizacji umowy. Wprowadzenie tego przepisu z jednej strony – zabezpieczy detektywa przed ewentualnymi posądzeniami o niezgodne z prawem wykorzystywanie zgromadzonych materiałów, a z drugiej strony – przepis ten umożliwi organom kontrolnym sprawdzenie prawidłowości postępowania detektywa z danymi osobowymi.
W rozdziale dotyczącym wymagań kwalifikacyjnych detektywów – w art. 29 zaproponowano uchylenie w ust. 1 pkt 7. Aktualnie obowiązujące brzmienie przepisu ogranicza krąg osób – w stosunku do których można stosować tę przesłankę – wyłącznie do osób wymienionych w tym przepisie, bez możliwości zastosowania tej przesłanki do innych grup zawodowych. Ponadto chodzi o rzeczywistą możliwość egzekwowania tego warunku, w szczególności, jeżeli chodzi o obywateli innych krajów członkowskich UE lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy EOG. Informacje na temat ewentualnego zwolnienia dyscyplinarnego możliwe będą do uzyskania w ramach opinii. W pkt 9 proponuje się ograniczyć wymagania zdrowotne osób ubiegających się o licencje detektywa wyłącznie do zdolności psychicznej do wykonywania zawodu. Zawód detektywa nie jest związany ze szczególnymi wymaganiami w zakresie zdrowia fizycznego. Detektyw z racji wykonywanych obowiązków nie musi wykonywać ciężkiej pracy fizycznej. Należy natomiast położyć szczególny nacisk na stan zdrowia psychicznego osoby ubiegającej się licencję detektywa i osoby wykonującej zawód detektywa uprawdopodobniający, że detektyw nie będzie nadużywał przyznanych uprawnień. Pozostawienie wymogu odpowiedniego zdrowia fizycznego może zamknąć drogę do wykonywania tego zawodu dla osób, posiadających bogate doświadczenie, ale mających orzeczoną grupę inwalidzką z powodu jakiejś dysfunkcji fizycznej. Do przesłanek uprawniających do ubiegania się o licencję dodaje się w zaświadczenie o zdaniu egzaminu bądź decyzję o uznaniu kwalifikacji w zawodzie detektywa. Doprecyzowano także przepisy, na podstawie których może nastąpić uznanie kwalifikacji zawodowych, eliminując dowolność interpretacji. Uznanie kwalifikacji może nastąpić wyłącznie na podstawie przepisów ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Warto podkreślić, iż istotnym modyfikacjom ulegną przepisy dotyczące egzaminu na licencję detektywa. Zaproponowano, bowiem oddzielenie procedury przeprowadzania egzaminu od procedury postępowania administracyjnego związanej z wydawaniem licencji detektywa. Całość postępowania administracyjnego w zakresie wydawania licencji pozostaje w gestii KWP/KSP, podczas gdy procedura organizacji przeprowadzenia egzaminu będzie w kompetencji Komendanta Głównego Policji. Proponuje się również przeprowadzanie przez Komendanta Głównego Policji centralnego egzaminu dla osób ubiegających się o licencję detektywa, w miejsce dotychczasowych egzaminów organizowanych przez komendanta Stołecznego i komendantów wojewódzkich Policji. Obecnie procedura egzaminacyjna jest przez obywateli postrzegana jako część postępowania administracyjnego związanego z wydawaniem licencji, a w związku z tym negatywny wynik egzaminu jest traktowany jako podstawa do złożenia odwołania od decyzji w sprawie wydawania licencji detektywa. Zmniejszono także skład komisji egzaminacyjnej do 6 osób – w tym wprowadzając rzedstawiciela organizacji zawodowych zrzeszających detektywów.
Zaprojektowane przepisy ograniczają w stosunku do obecnego, zakres tematów obowiązujących na egzaminie. Wyłącza się wiktymologię i psychologię sądową, a włącza się przepisy regulujące zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych. Ograniczenie zakresu przedmiotowego egzaminu było przedmiotem konsultacji z organizacjami zrzeszającymi detektywów. Wskazywały one wielokrotnie na zbyt szeroki zakres tematyki egzaminacyjnej. Również Komenda Główna Policji i przedstawiciele środowisk naukowych uczestniczący w komisjach egzaminacyjnych na licencje detektywa poparły proponowane w projekcie zmiany.
Ponadto, ustawodawca uznał za zasadne, aby do egzaminu na licencję detektywa przystępowali wszyscy kandydaci w pełnym zakresie tematycznym bez zaliczania osobom z niektórych grup zawodowych części tematów. Obecnie takie preferencje dla niektórych osób wynikają z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie egzaminów dla osób ubiegających się o wydanie licencji detektywa (Dz. U. Nr 186, poz. 1559, z późn. zm.) i wymagają dokonywania przez komisję egzaminacyjną interpretacji zakresu zwolnień, bowiem programy szkół oficerskich resortu spraw wewnętrznych i czas nauki w różnych okresach są niejednorodne. Dotyczy to również studiów prawniczych. Do korzystania z preferencji na egzaminie dążą inne grupy zawodowe. Ze względu na to, że wykonywanie zawodu detektywa jest trudne i wymagające w szczególności dużego doświadczenia zawodowego i „życiowego” – zdanie egzaminu przed centralną komisją egzaminacyjną powołaną przez Komendanta Głównego Policji powinno
być potwierdzeniem wiedzy nabytej czy to w wyniku ukończenia przedmiotowej szkoły czy
posiadanego doświadczenia wynikającego z uprawiania określonego zawodu.
Dla osób, które mają doświadczenie zawodowe albo profilowane wykształcenie – egzamin
będzie niewątpliwie łatwiejszy. Egzamin będzie odbywał się nie rzadziej niż raz na kwartał, a nie jak obecnie raz na 6 miesięcy. Ponadto egzamin centralny wyklucza rejonizację i zapewni transparentność. Przygotowywaniem pytań i zadań praktycznych na egzamin będzie zajmował się 3 osobowy zespół powoływany przez Komendanta Głównego Policji. Egzamin na licencję detektywa będzie przeprowadzany w formie pisemnej i ustnej. Do egzaminu ustnego można przystąpić po pozytywnym zdaniu egzaminu pisemnego.
