Cofnięcie pozwu powoduje umorzenie postępowania
Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. (kodeksu postępowania cywilnego) pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczeniem się roszczenia – aż do wydania wyroku. W myśl § 2 tego przepisu, pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
Cofnięcie pozwu to przegranie sprawy
Cofnięcie pozwu traktowane jest zasadniczo jako przegranie sprawy. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się także koszty tego zastępstwa procesowego.
Cofniecie pozwu w razie spełnienia świadczenia
Wyjątkiem od tej zasady, jest cofnięcie pozwu na skutek zaspokojenia roszczenia powoda w toku procesu. Tak też wskazywał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z 15 stycznia 2003 r. (I ACz 6/03 OSA 2003/9/40). Oznacza to, że w razie gdy powód cofnął pozew, ponieważ pozwany zaspokoił jego roszczenie w toku procesu, powód nie ma obowiązku zwrotu pozwanemu kosztów procesu. Podobnie wypowiadał się Sąd Apelacyjny w Białymstoku w postanowieniu z 30 listopada 1995 r. (I ACz 366/95 OSA 1996/7-8/34), podnosząc, że jeżeli pozwany, pomimo wcześniejszych wezwań go do spełnienia świadczenia, spełnia je dopiero po wytoczeniu powództwa, to z reguły uznać należy, że dał on w ten sposób powód do wytoczenia sprawy i zgodnie z odpowiednio stosowaną zasadą słuszności z art. 101 k.p.c. powinien ponieść jej koszty także w przypadku umorzenia postępowania na skutek cofnięcia pozwu. W takim przypadku przepis art. 203 § 2 k.p.c. nie będzie miał zastosowania.
Zwrot opłaty w razie cofnięcia pozwu
Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pisma cofniętego, jeżeli cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron – przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia. W razie cofnięcia przed rozpoczęciem rozprawy, na którą sprawa została skierowana, sąd zwraca połowę uiszczonej opłaty.
Co do zasady pozwany przy umorzeniu postępowania na skutek cofnięcia pozwu, które jest wynikiem zaspokojenia roszczenia przed wyznaczeniem rozprawy, winien zwrócić na żądanie powoda koszty procesu chyba, że pozwany będzie w stanie wykazać, że nie dał powodowi powodów do wytoczenia powództwa (np. powód nie żądał od pozwanego wcześniejszego zaspokojenia swojego roszczenia, nie wzywał go do jego wykonania itp.).
Jarosław Olejarz
Radca prawny
