TK uznał, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego, działającego na podstawie ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (dalej: ustawa alimentacyjna) są wypłacane przez państwo w sytuacji, gdy egzekucja alimentów zasądzonych osobom uprawnionym od ich rodziców jest bezskuteczna. Świadczenie alimentacyjne przysługuje, co do zasady dziecku, czyli osobie, która nie ukończyła 18 roku życia. W drodze wyjątku ustawodawca przyznał prawo do świadczeń także osobom pełnoletnim, jeśli kontynuują naukę w szkole lub szkole wyższej, nie dłużej jednak niż do 25 roku życia, oraz osobom upośledzonym w stopniu znacznym – bezterminowo. W ustawie alimentacyjnej przewidziane są także negatywne przesłanki, których zaistnienie stanowi nieusuwalną przeszkodę w uzyskaniu świadczenia. Jedną z nich jest posiadanie przez osobę uprawnioną, która jest pełnoletnia, własnego dziecka, o czym stanowi zaskarżony art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy alimentacyjnej. Tym samym ustawodawca dokonał zróżnicowania wśród podmiotów, charakteryzujących się wspólną cechą – czyli wśród pełnoletnich osób uprawnionych do świadczenia z funduszu, które nie skończyły 25 roku życia, pobierają naukę w szkole lub szkole wyższej i bezskutecznie usiłują wyegzekwować zasądzone im od rodziców alimenty. Do jednej grupy należą osoby, które spełniając powyższe warunki, otrzymują świadczenie alimentacyjne. Do drugiej należą zaś te, które spełniają powyższe przesłanki i dodatkowo posiadają własne dziecko. Tym osobom świadczenie nie przysługuje ze względu na posiadanie własnego dziecka.
Zgodnie z zasadą równości wyrażoną w art. 32 ust. 1 konstytucji, podmioty podobne charakteryzujące się wspólną cechą istotną mają być traktowane według jednakowej miary, bez zróżnicowań faworyzujących i dyskryminujących. Nierówne potraktowanie podmiotów podobnych oznacza, że doszło do zróżnicowania, czyli odstępstwa od zasady równości. Nie zawsze jednak zróżnicowanie jest równoznaczne z istnieniem niekonstytucyjnej dyskryminacji czy uprzywilejowania. Każdorazowo konieczne jest ustalenie, w oparciu, o jakie kryterium dokonano zróżnicowania i czy zróżnicowanie to było uzasadnione.
Kryterium zróżnicowania sytuacji osób uprawnionych do świadczeń alimentacyjnych stanowi posiadanie własnego dziecka. Wedlug Trybunału, kryterium to nie realizuje celu świadczeń alimentacyjnych, jakim jest pomoc państwa osobom pełnoletnim w zdobyciu wykształcenia, w sytuacji, gdy pomocy tej bezskutecznie oczekują od rodziców. Nie są również znane motywy, jakimi kierował się ustawodawca, ustanawiając to kryterium. Kryterium posiadania własnego dziecka nie pozostaje także w związku z innymi wartościami i zasadami konstytucyjnymi, które uzasadniałyby odmienne potraktowanie osób należących do wspólnej kategorii uprawnionych do świadczeń z funduszu. Trybunał uznał zatem, że art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy alimentacyjnej jest sprzeczny z art. 32 ust. 1 konstytucji. Jest ponadto niezgodny z zasadami sprawiedliwości społecznej wynikającymi z art. 2 konstytucji i nie służy ich urzeczywistnianiu.
Według TK, zaskarżony artykuł jest także niezgodny z art. 71 ust. 1 konstytucji, który obliguje państwo do uwzględniania w jego polityce społecznej i gospodarczej dobra rodziny i przyznaje rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza rodzinom wielodzietnym i niepełnym, prawo do szczególnej pomocy ze strony państwa. Pełnoletnie, uczące się osoby uprawnione do świadczeń alimentacyjnych, które samotnie wychowują dziecko, stanowią rodzinę niepełną w rozumieniu art. 71 ust. 1 konstytucji, której należy się szczególna pomoc ze strony państwa. Pomocy tej zostały jednak pozbawione, ze względu na ograniczenie prawa do świadczeń alimentacyjnych przewidziane w zakwestionowanym przepisie.
W związku z powyższym, od dnia 6 grudnia 2010 r., ustalając prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie stosuje się przepisu art. 10 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona do alimentów jest pełnoletnia i posiada własne dziecko. A zatem, od dnia 6 grudnia 2010 r. posiadanie dziecka przez osobę uprawnioną do alimentów nie ma wpływu na uprawnienie do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Osoby, które przed 6 grudnia 2010 r. otrzymały decyzję o odmowie przyznania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na skutek zastosowania art. 10 ust. 2 pkt 2) ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zgodnie z art. 145a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego mają prawo wnieść do organu właściwego wypłacającego świadczenia z funduszu alimentacyjnego skargę o wznowienie postępowania.
Organem administracji publicznej właściwym w sprawie rozpatrzenia skargi jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. Jeżeli organ ten stwierdzi istnienie podstaw do uchylenia decyzji na podstawie art. 145a Kpa, uchyli decyzję wydaną stronie na podstawie przepisu uznanego za niezgodny z Konstytucją RP i wyda nową decyzję rozstrzygającą o przyznaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
