Upadłość – kiedy przedsiębiorca może zbankrutować

Upadłość może ogłosić przedsiębiorca, czyli zarówno osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, jak i spółki prawa handlowego oraz wspólnicy spółek osobowych. Nie mogą ogłosić upadłości:

• Skarb Państwa,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• publiczne samodzielne zakłady opieki zdrowotnej,
• instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą
• osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne
• uczelnie.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć dłużnik jak i wierzyciel, a także spadkobierca, małżonek i każde z dzieci lub rodziców zmarłego przedsiębiorcy, chociażby nie dziedziczyli po nim, a także wspólnik spółki osobowej.

Podstawą ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. Dłużnik uznany zostaje za niewypłacalnego, jeżeli wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Przy czym niewypłacalność powinna mieć charakter trwały. Sąd może oddalić wniosek, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza 3 miesięcy, a ich suma jest niższa niż 10% wartości bilansowej dłużnika. Ponadto sąd oddala wniosek, jeżeli pomimo niewypłacalności dłużnika, jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. Czyli jeżeli dłużnik nie posiada żadnego majątku, albo jego majątek jest znikomy, nie można ogłosić upadłości. Ogłoszenie upadłości jest przywilejem, stąd niezbędny jest przynajmniej majątek na pokrycie kosztów upadłości. Nie można także ogłosić upadłości przedsiębiorcy, który wyzbył się majątku lub podjął inne działania z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Upadłość może zostać ogłoszona albo z opcją likwidacji (sprzedaż majątku) lub z opcją zawarcia układu (częściowa redukcja zadłużenia i spłata wierzycieli w ratach układowych). Postępowanie upadłościowe może zostać zmienione z opcji układowej na opcję likwidacyjną, o ile zajdą ku temu przesłanki (np. brak realizacji postanowień układowych).

Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się do sądu upadłościowego (w określonych sądach rejonowych znajdują się wydziały upadłościowe, które obejmują swoją właściwością rejony kilku sądów rejonowych).

Wniosek o ogłoszenie upadłości generalnie musi zawierać:

1. imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia
2. oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika
3. wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie
4. informacje, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych (gdy wniosek składa wierzyciel ten punkt jest pomijany/
5. informacje, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi/

Do wniosku należy także dołączyć odpis z rejestru (gdy dłużnik wpisany jest do KRS). Jeśli wniosek składa dłużnik powinien także określić czy wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, czy o ogłoszenie upadłości z likwidacją majątku.
Do wniosku dłużnik powinien także dołączyć:

1. aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników
2. aktualne sprawozdanie finansowe, a jeżeli na podstawie odrębnych przepisów nie ma obowiązku sporządzania takiego sprawozdania – bilans sporządzony dla celów tego postępowania, na dzień nie późniejszy niż trzydzieści dni przed złożeniem wniosku
3. spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia
4. oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku
5. spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty
6. wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi
7. informacje o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych i zastawów skarbowych oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych lub administracyjnych dotyczących majątku dłużnika
8. miejsce zamieszkania i adresy reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.

Jeśli dłużnik wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu powinien do wniosku dołączyć także:

1. propozycje układowe wraz z propozycjami finansowania wykonania układu
2. rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie dwanaście miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku

W przypadku gdyby dłużnik nie mógł do wniosku dołączyć tych dwóch dokumentów, powinien podać przyczyny ich nie dołączenia oraz je uprawdopodobnić. Wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości dłużnik jest obowiązany złożyć oświadczenie na piśmie, co do prawdziwości danych zawartych we wniosku. W przypadku braku takiego oświadczenia wniosek zostaje zwrócony dłużnikowi bez wzywania go do uzupełnienia tegoż wniosku. Podobna sytuacja występuje, gdy wniosek dłużnika /a także wierzyciela reprezentowanego przez adwokata, radcę prawnego lub wierzyciela będącego przedsiębiorcą/ nie odpowiada w/w wymogom lub jest nienależycie opłacony.
Dlatego też dłużnik, aby uniknąć podobnej sytuacji, powinien ściśle przestrzegać wymogów formalnych stawianych przez nowe prawo upadłościowe i naprawcze wnioskom o ogłoszenie upadłości / jak również powinien być należycie opłacony/, gdyż w przypadku zwrócenia wniosku przez sąd może mieć problemy z dotrzymaniem dwutygodniowego terminu złożenia dokumentów co może być równoznaczne z orzeczeniem sądu przeciwko dłużnikowi o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej na okres od 3 do 10 lat. Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel, powinien uprawdopodobnić swoją wierzytelność, a ponadto, jeżeli wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, powinien dołączyć wstępne propozycje układowe. Sprawy upadłościowe rozpatruje sąd upadłościowy, którym jest sąd rejonowy-sąd gospodarczy właściwy dla głównego przedsiębiorstwa dłużnika. W przypadku, gdy dłużnik posiada kilka zakładów, a trudno jest ustalić, który jest zakładem głównym, właściwym do rozpatrzenia sprawy jest każdy z sądów, w którym okręgu znajdują się przedsiębiorstwa. Jeżeli dłużnik nie ma w Polsce przedsiębiorstwa, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania albo siedziby dłużnika, a gdy dłużnik nie ma miejsca zamieszkania albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.

www.SerwisPrawa.pl