Wynagrodzenie adwokata za rzeczywiście udzieloną pomoc prawną

Podstawy orzeczenia
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie  przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie adwokata z urzędu. Na tej podstawie Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej wyznaczył do tej sprawy konkretnego pełnomocnika. Następnie pełnomocnik ten został zmieniony na innego adwokata.  Powodem takiej zmiany był fakt, iż wyznaczony adwokat nie mógł porozumieć się ze swoją klientką. Mimo to zmieniony pełnomocnik złożył wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, nie uiszczonych przez skarżącą ani w części ani w całości. Koszty udzielonej pomocy prawnej miały obejmować koszty godzinnej konferencji w kancelarii wraz z analizą dokumentów przedłożonych przez skarżącą z udziałem wnioskującego pełnomocnika oraz aplikantki radcowskiej, wezwania skarżącej listem poleconym na konferencję oraz badania akt w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. Wniosek tek został jednak oddalony, w związku z czym adwokat wniósł sprzeciw.
Wyrok WSA
WSA w Krakowie także potwierdził brak podstaw do zwrotu kosztów. Jak podkreślił, zgodnie z art. 250§2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wyznaczony adwokat otrzymuje wynagrodzenie według zasad określonych w przepisach o opłatach za czynności adwokatów w zakresie ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oraz zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków. Z kolei szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W przedmiotowej sprawie pełnomocnik został ustanowiony po zakończeniu postępowania przed sądem pierwszej instancji a w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w drugiej instancji adwokatowi przysługuje wynagrodzenie za czynności obejmujące sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej, sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W ocenie WSA wnioskujący adwokat nie dokonał żadnej z tych czynności, w związku z czym nie udzielił pomocy prawnej. W/w rozporządzenie nie przewiduje bowiem możliwości przyznania wynagrodzenia za przeprowadzenie konferencji ze stroną skarżącą, ani też za zapoznanie się z aktami sprawy. Zdaniem sądu pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu należy się wynagrodzenie, jedynie za rzeczywiście udzieloną pomoc prawną. Postanowienie o przyznaniu pomocy prawnej oznacza bowiem, że Skarb Państwa przejmuje na siebie ciężar finansowy związany z wynagrodzeniem pełnomocnika z urzędu. Sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiada więc za zasadność i legalność ich wydatkowania, a co za tym idzie ma uprawnienie i obowiązek ustalenia, czy pomoc prawna rzeczywiście została udzielona. Z kolei zasądzenie zwrotu wydatków poniesionych przez pełnomocnika jest możliwe wyłącznie po ich udokumentowaniu. Ponieważ pełnomocnik w niniejszej sprawie nie wykazał żadnych poniesionych przez siebie wydatków w sprawie, dlatego też nie można przyznać mu odpowiedniego wynagrodzenia.