Zgodnie z treścią art. 186 Kodeksu pracy, pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Pracownik mający powyższy okres zatrudnienia, bez względu na to, czy korzystał z urlopu wychowawczego przewidzianego w tym przepisie, może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika. Rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika. Urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 4 częściach.
Z powyższego wynika, że urlop wychowawczy trwa ściśle określony czas – pracodawca nie może wówczas rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem korzystającym z takiego urlopu. Z drugiej strony powrót do pracy powoduje, że szef może skorzystać z przysługującego mu prawa do zwolnienia pracownika – okres ochronny urlopu wychowawczego przestaje bowiem działać w momencie powrotu do pracy. Potwierdza to art. 186[1] KP – pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko wyjątkowo – w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.
Pamiętajmy także, że pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem. Decydując się jednak na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem powracającym z urlopu wychowawczego, zatrudniający musi mieć świadomość, że jego działania muszą być zgodne z przepisami prawa pracy. Tym samym oznacza to, że zwolnienie przybiera odpowiednią formę w zależności od tego, jaką umową związany jest pracodawca z zatrudnionym – umowa o pracę na czas nieokreślony albo czas określony. Tak naprawdę zwolnienie dokonywane po urlopie wychowawczym nie różni się od standardowego rozwiązania stosunku pracy w innych okolicznościach. W zależności zatem od tego jaki rodzaj umowy stanowi podstawę stosunku pracy, będziemy stosowali konkretne zapisy Kodeksu pracy w zakresie rozwiązania takiego stosunku.
